Γεωργικές επιδοτήσεις ανά χώρα της ΕΕ
Το 2019 καταβλήθηκαν 38,2 δισ. ευρώ ως άμεσες πληρωμές στους αγρότες και 13,8 δισ. ευρώ για την αγροτική ανάπτυξη. Επιπλέον, η στήριξη της αγοράς γεωργικών προϊόντων ενισχύθηκε με 2,4 δισ. ευρώ.
Οι κανόνες για τον τρόπο κατανομής των κονδυλίων της ΚΓΠ καθορίζονται από τον Πολυετή Δημοσιονομικό Προϋπολογισμό (ΠΔΠ) της ΕΕ. Οι τωρινοί κανόνες είναι σε ισχύ μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022. Στη συνέχεια θα τεθεί σε εφαρμογή η αναθεωρημένη ΚΓΠ η οποία θα διαρκέσει μέχρι το 2027.
Στοιχεία σχετικά με την απασχόληση στον γεωργικό τομέα
9.476.500 άτομα απασχολούνταν το 2019 στον τομέα της γεωργίας και 3.769.850 άτομα εργάζονταν στην παραγωγή τροφίμων (το 2018). Οι αριθμοί αυτοί αντιπροσωπεύουν το 1,3% του ΑΕΠ της ΕΕ για το 2020.
Η Ρουμανία διέθετε το μεγαλύτερο μερίδιο εργαζομένων στη γεωργία το 2019 και η Δανία διέθετε τους περισσότερους εργαζόμενους στην παραγωγή τροφίμων το 2018. Η Ελλάδα απασχόλησε 782.100 άτομα στον αγροτικό τομέα το 2019 και 369.200 άτομα στην παραγωγή τροφίμων το 2018.
Για κάθε ευρώ που δαπανάται, ο αγροτικός τομέας δημιουργεί προστιθέμενη αξία ύψους 0,76 ευρώ για την ευρωπαϊκή οικονομία. Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) που δημιουργήθηκε από τη γεωργική βιομηχανία της ΕΕ το 2020 ανήλθε σε 178,4 δισ. ευρώ.
Αγροτική παραγωγή στην Ευρώπη
Στην ΕΕ, η γεωργία παράγει ποικιλία τροφίμων όπως δημητριακά, γάλα, λαχανικά κ.α. Η ΕΕ έχει θεσπίσει νόμους για να διασφαλίσει ότι τα προϊόντα που παράγονται και πωλούνται στην ΕΕ είναι ασφαλή για κατανάλωση. Η στρατηγική της ΕΕ από το “Αγρόκτημα στο Πιάτο”, που ανακοινώθηκε το 2020, στοχεύει στη διασφάλιση της βιώσιμης παραγωγής τροφίμων. Οι ευρωβουλευτές ζητούν τη μείωση της χρήσης λιπασμάτων για την καλύτερη προστασία των επικονιαστών και της βιοποικιλότητας, την κατάργηση της χρήσης κλουβιών για τα ζώα εκτροφής και την αύξηση της χρήσης γης για βιολογικές καλλιέργειες μέχρι το 2030.
Τι είναι η Κοινή Γεωργική Πολιτική;
Η ΕΕ στηρίζει τη γεωργία μέσω της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ). Η Κοινή Γεωργική Πολιτική, η οποία θεσπίστηκε το 1962, έχει υποστεί μια σειρά μεταρρυθμίσεων που διασφαλίζουν μια πιο πράσινη και πιο δίκαιη αγροτική πολιτική.
Υπάρχουν περίπου 10 εκατομμύρια γεωργικές εκτάσεις στην ΕΕ και ο τομέας της γεωργίας και των τροφίμων παρέχουν σχεδόν 40 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην ΕΕ.
Πώς χρηματοδοτείται η ΚΓΠ;
Η ΚΓΠ χρηματοδοτείται μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ. 386,6 δισ. ευρώ θα διατεθούν στον γεωργικό τομέα την περίοδο 2021-202 7. Το ποσό αυτό διαιρείται σε δύο μέρη:
- €291.1 δισ. για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ), το οποίο παρέχει εισοδηματική στήριξη στους αγρότες.
- €95.5 δισ. για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), το οποίο περιλαμβάνει χρηματοδότηση για τις γεωργικές περιοχές, την κλιματική δράση και τη διαχείριση των φυσικών πόρων.
Σε τι κατάσταση βρίσκεται ο γεωργικός τομέας της ΕΕ;
Οι αγρότες και το γεωργικός τομέας δέχθηκαν ισχυρό πλήγμα από τον κορονοϊό και η ΕΕ θέσπισε ειδικά μέτρα για τη στήριξη της βιομηχανίας και των εισοδημάτων. Η μελλοντική μεταρρύθμιση της ΚΓΠ αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από το 2023 λόγω καθυστερήσεων στη διαπραγμάτευση του προϋπολογισμού. Ήταν απαραίτητη η σύναψη διακρατικής συμφωνίας για την προστασία των εισοδημάτων των αγροτών και της διασφάλισης επισιτικής ασφάλειας.
Τα οφέλη της νέας γεωργικής πολιτικής για το περιβάλλον
Το 10% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ προέρχεται από τη γεωργία. Οι μεταρρυθμίσεις αναμένεται να οδηγήσουν σε μια πιο πράσινη, δίκαιη και διάφανη ευρωπαϊκή αγροτική πολιτική, είπαν οι ευρωβουλευτές, κατόπιν της επίτευξης συμφωνίας με το Συμβούλιο. Το Κοινοβούλιο θέλει να συνδέσει την ΚΓΠ με τη Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή, αυξάνοντας παράλληλα τη στήριξη προς τους νέους αγρότες και τις μικρομεσαίες εκμεταλλεύσεις. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη νέα Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) τον Νοέμβριο του 2021 και θα τεθεί σε εφαρμογή το 2023. Η νέα ΚΠΓ:
- θα ενισχύσει τη βιοποικιλότητα και συνάδει με τη νομοθεσία και τις δεσμεύσεις της ΕΕ για το περιβάλλον και το κλίμα
- θα κατευθύνει το 10% των άμεσων ενισχύσεων σε μικρές και μεσαίες φάρμες
- θα δημιουργήσει ένα μόνιμο αποθεματικό ταμείο για την αντιμετώπιση κρίσεων σε περιόδους αστάθειας των τιμών ή της αγοράς
- θα επιβάλλει κυρώσεις σε όσους παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία
Η αγροτική πολιτική συνδέεται με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής “Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο” η οποία στοχεύει στην προστασία του περιβάλλοντος και τη διασφάλιση μέσων βιοπορισμού για τους αγρότες και υγιεινών τροφίμων για όλους.
