Α. ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ – ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
Την περίοδο 11/2019 – 11/2020, οι πωλήσεις γιαουρτιού στην Ιταλία πραγματοποιήθηκαν κατά 73% από τα supermarket, 14,5% από τα hypermarket και 12,5% από τα minimarket (στοιχεία της πολυεθνικής εταιρείας ανάλυσης δεδομένων IRI). Τα εκπτωτικά καταστήματα (discount) αποτέλεσαν τον τομέα της λιανικής με τις καλύτερες επιδόσεις αναφορικά με τις πωλήσεις του ελληνικού γιαουρτιού.
Την υπό εξέταση περίοδο, το μεγαλύτερο μερίδιο πωλήσεων γιαουρτιού (στοιχεία IRI) κατείχαν οι εταιρείες Danone και Muller (συνολικά 36,5%), καθώς και τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας – private label (14,2%). Αναφορικά με τις πωλήσεις ελληνικού γιαουρτιού, το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς κατείχε η Φάγε (45%) και τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας – private label (33%).
Στον ακόλουθο Πίνακα 8, καταγράφονται όλοι οι τύποι γιαουρτιού που διανέμονται από τις μεγαλύτερες αλυσίδες supermarket της Β.Ιταλίας.
2222222222222222222222222222222222222222222222222222222222
Από την ανάλυση των παραπάνω δεδομένων, παρατηρούμε τα εξής:
-Το γιαούρτι με γεύση φρούτων, το οποίο πωλείται σε συσκευασίες των 2 x 125 gr., 4 x 125 gr. ή 8 x 125 gr. και το λευκό γιαούρτι (πλήρες ή χωρίς λιπαρά) σε διάφορες συσκευασίες, όπως 2 x 125 gr., 8 x 125 gr, 500 gr, θεωρούνται ιδιαίτερα δημοφιλή προϊόντα, τόσο από τους παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων, όσο και από τις μεγάλες αλυσίδες λιανικής.
-Δημοφιλής τύπος γιαουρτιού επίσης, είναι το λεγόμενο γιαούρτι μείγματος (mix), το οποίο πωλείται σε σπαστή συσκευασία και δίνει τη δυνατότητα ανάμιξης λευκού γιαουρτιού (ή γιαουρτιού με γεύση φρούτων) με σοκολάτα, δημητριακά, ξηρούς καρπούς ή άλλα γλυκά.
-Το ελληνικό γιαούρτι διατίθεται στο εμπόριο σε πλαστική συσκευασία των 170 gr. ή 150 gr., ενώ κυκλοφορούν και γιαούρτια της ΦΑΓΕ σε συσκευασία των 500 gr. και του 1 kg.
Όσον αφορά στους τύπους του ελληνικού γιαουρτιού, εκτός από το λευκό στραγγιστό γιαούρτι, κυκλοφορεί στραγγιστό γιαούρτι χαμηλών λιπαρών (2%) και χωρίς λιπαρά (0%), καθώς και γιαούρτι με διάφορες γεύσεις (φράουλα, βανίλια, μύρτιλο, καφές, καρύδα κ.α.).
Αναφορικά με τις επωνυμίες που διατίθενται στην Ιταλική αγορά, εκτός από τα ελληνικά brand (Φάγε, Μεβγάλ, Δέλτα, Όλυμπος κτλ), ισχυρή θέση κατέχουν και τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας των αλυσίδων supermarket. Λόγω της αυξανόμενης ζήτησης του ελληνικού γιαουρτιού, ο μεγαλύτερος αριθμός των μεγάλων αλυσίδων supermarket της
Ιταλίας, προχώρησε στη σύναψη συμφωνιών για την παραγωγή ελληνικού γιαουρτιού ιδιωτικής ετικέτας. Ακόμη, το ελληνικό επώνυμο γιαούρτι πωλείται είτε συσκευασμένο, είτε χύδην στους πάγκους των super market.
-Το Kefir και το Skyr διανέμονται κυρίως με τα εμπορικά σήματα Milk και Mila, σε πλαστικές συσκευασίες των 150gr., 160gr., 170gr., 200gr., 480gr. και 500 gr. Τα πιο συνήθη προϊόντα είναι σκύρ λευκό και σκύρ με διάφορες γεύσεις (φράουλα, στρατσιατέλα, καρύδα κτλ), κεφίρ λευκό κρεμώδες, κεφίρ κρεμώδες σε διάφορες γεύσεις και ανάμικτο με
δημητριακά και ξηρούς καρπούς, κεφίρ πόσιμο λευκό και κεφίρ πόσιμο σε διάφορες γεύσεις (μύρτιλο, δημητριακά, ρόδι, καρύδια κ.α.).
-Τέλος, κυκλοφορούν στην αγορά διάφοροι τύποι γιαουρτιού χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και σάκχαρα (είτε λευκά, είτε με φρούτα, δημητριακά κ.λπ.), καθώς και εναλλακτικάγαλακτοκομικά προϊόντα, όπως γιαούρτι σόγιας και γιαούρτι χωρίς λακτόζη, προκειμένου
να ικανοποιούν τυχόν διατροφικές διαταραχές και δυσανεξίες των καταναλωτών.
Β. ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ
Η κύρια μορφή συσκευασίας είναι πλαστική, αν και ορισμένοι παραγωγοί προχώρησαν στη χρήση του γυαλιού, ως εναλλακτική λύση.
Πολύ δημοφιλείς συσκευασίες γιαουρτιού είναι οι συσκευασίες σε χάρτινο περιτύλιγμα , οι οποίες περιέχουν δύο, τέσσερις ή οχτώ μερίδες των 125 gr σε πλαστικό. Στις εν λόγω συσκευασίες, δύναται να περιέχονται διάφοροι τύποι γιαουρτιού, δίνοντας την ευκαιρία στον καταναλωτή να δοκιμάσει διαφορετικές γεύσεις.
Επιπλέον, υπάρχουν εταιρείες που παράγουν γιαούρτι με φρούτα ή ζαχαρωτά και χρησιμοποιούν συσκευασίες με εικόνες χαρακτήρων κινουμένων σχεδίων (π.χ. Super Mario) προκειμένου να γίνουν ελκυστικές στα παιδιά, ώστε η κατανάλωση γιαουρτιού να ξεκινήσει από νεαρή ηλικία.
Επισημαίνεται ότι, ο τομέας των γαλακτοκομικών προϊόντων και ειδικότερα ο τομέας του γιαουρτιού χαρακτηρίζονται από υψηλό ανταγωνισμό, ενώ ο περιορισμός του κόστους και η προστασία του περιβάλλοντος είναι ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη από τις ε/εξαγωγικές εταιρίες, καθώς η επιλογή του υλικού της συσκευασίας, επηρεάζει αφενός το τελικό βάρος του προϊόντος αφετέρου το κόστος μεταφοράς (π.χ. η χρήση της γυάλινης συσκευασίας επιβαρύνει την τελική τιμή). Ως εκ τούτου, η πρόκληση για τις εταιρείες παραγωγής και τις εταιρείες λιανικής πώλησης είναι να παρέχουν ανταγωνιστικές τιμές σε
περιβαλλοντικά βιώσιμες συσκευασίες.
Στο πλαίσιο αυτό, η ι/εταιρεία Muller πρόσφατα συσκεύασε γιαούρτι ιδιωτικής ετικέτας σε συσκευασία “Destopot”, η οποία διαθέτει εσωτερικό περίβλημα από πλαστικό και εξωτερικό από χαρτόνι. Η εν λόγω επιλογή επέτρεψε στην εταιρεία να μειώσει κατά 60% τη χρήση πλαστικών διατηρώντας παράλληλα τα απαιτούμενα υγειονομικά πρότυπα. Η χρήση βιοπλαστικών «R-PET», όπου το πλαστικό PET είναι 100% από ανακυκλωμένο πλαστικό, αποτελεί επίσης μια εναλλακτική πρόταση συσκευασίας. Τέλος, όλες οι εταιρείες παραγωγής γιαουρτιού στη χώρα, χρησιμοποιούν ως υλικό για τη σφράγιση της συσκευασίας λεπτό φύλλο αλουμινίου, το οποίο είναι 100% ανακυκλώσιμο υλικό.
Τέλος, η εταιρεία YOMO, που ανήκει στον ιταλικό όμιλο γαλακτοκομικών προϊόντων Granarolo, προώθησε το πρώτο της γιαούρτι συσκευασμένο σε χάρτινη συσκευασία, με το όνομα “Yomo Natura”. Στην εν λόγω συσκευασία δεν χρησιμοποιήθηκε πλαστικό, ενώ το χαρτί προέρχεται από πιστοποιημένα δάση και διαθέτει την πιστοποίηση “PEFC”, δηλαδή προέρχεται από δάση όπου για την παραγωγή χαρτιού χρησιμοποιούν βιώσιμες πρακτικές
Γ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΟ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
Το μερίδιο του ελληνικού γιαουρτιού στην ιταλική αγορά, παρά τη σημαντική θέση που κατέχει, 13%, παρουσιάζει περαιτέρω θετικές προοπτικές ανάπτυξης.
Οι Έλληνες εξαγωγείς θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα ακόλουθα:
To γιαούρτι και η φέτα από την Ελλάδα έχουν παγιώσει τη φήμη τους στην ιταλική αγορά καθώς θεωρούνται προϊόντα υψηλής ποιότητας και υγιεινής διατροφής.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι, η ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά γιαουρτιού είναι εκείνη της Νότιας Ιταλίας, θεωρούμε ότι υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες για περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών μας στην Ιταλία.
Η είσοδος προϊόντων από χώρες ανταγωνιστικές (Βουλγαρία, Δανία) στην αγορά της Ιταλίας, δεν συνιστά παράγοντα ανησυχίας, καθώς το ελληνικό γιαούρτι έχει παγιωθεί στη συνείδηση των ι/καταναλωτών ως προϊόν υψηλής διατροφικής αξίας και ποιότητας.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαίο να επισημαίνονται από τους εξαγωγείς τα οφέλη του ελληνικού γιαουρτιού στη διατροφή και να δίνεται έμφαση στην προστιθέμενη αξία της φήμης, της ποιότητας και της αυθεντικής / μοναδικής συνταγής και γεύσης του ελληνικού προϊόντος, προκειμένου να διαφοροποιείται από τα προϊόντα ελληνικού τύπου.
Η δημιουργικότητα παίζει αξιοσημείωτο ρόλο, καθώς οι νέες γεύσεις και τα καινοτόμα μείγματα γιαουρτιού οδηγούν στην διαφοροποίηση της προσφοράς.
Οι Έλληνες εξαγωγείς θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους, την προώθηση περιβαλλοντικά βιώσιμης συσκευασίας. Το Μιλάνο και η Περιφέρεια της Λομβαρδίας, αποτελούν πόλους πρωτοπορίας στην προστασία του περιβάλλοντος και οι εταιρείες που θα επενδύσουν στην έρευνα και ανάπτυξη περιβαλλοντικά βιώσιμων συσκευασιών, θα αποκτήσουν πλεονέκτημα στον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό των
περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένων καταναλωτών.
Επισημαίνουμε ότι στην Ιταλία πρόκειται να εφαρμοστεί ο Ευρωπαϊκός κανονισμός 2019/904, σχετικά με τον φόρο επί των πλαστικών συσκευασιών από 1/1/2023.
Ακόμη, η Ιταλία εναρμονίστηκε με τους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς 94/62 και 2018/852 σχετικά με τις συσκευασίες και τα απορρίμματα των συσκευασιών ( ένα ποσοστό της πρώτης ύλης των πλαστικών συσκευασιών θα πρέπει να προέρχεται από ανακυκλωμένο υλικό) με το Ν.Δ. 116 της 3/12/2020. Αναμένεται δε, ο στόχος της κατασκευής των συσκευασιών κατά 30% από ανακυκλωμένα υλικά, να επιτευχθεί μέχρι το 2030. Ήδη οι μεγαλύτερες εταιρίες, έχουν αρχίσει να αναγράφουν στις συσκευασίες των προϊόντων τους το ποσοστό ανακυκλωμένου πλαστικού που χρησιμοποιείται.
ΠΗΓΕΣ: CLAL - Il mercato del latte (export) CLAL - Il mercato del latte (import) 01-09-2020-largo-consumo-un-concentrato-di-fermenti-salutari.pdf (regione.emiliaromagna.it) viewpoint-the-future-of-dairy-packaging-it.pdf (storaenso.com) Consumi: lattiero-caseari in testa nel carrello della spesa - Business - ANSA.it L'export appesantisce le performance del lattiero-caseario (mark-up.it) Tendenze_latte_2_20 (1).pdf Yogurt greco, cresce il consumo in Italia di questo sano e gustoso alimento - Affaritaliani.it Yogurt greco: consumi in crescita (foodweb.it) CLAL - UE-28: Produzioni di Yogurt Latte e prodotti lattiero caseari : Prodotti - reg (istat.it) Functional food: le tendenza del consumo di latte e yogurt per il 2021 (innovami.news) Assolatte: yogurt e altri alimenti funzionali in cima ai 10 top trend del 2021 (edagricole.it) https://pefc.it/news/lo-yogurt-italiano-in-un-packaging-in-carta-certificata-pefc-la-sceltasostenibile-di-yomo http://www.alternativasostenibile.it/articolo/green-packaging-yogurt-m%C3%BCller-lanciail-nuovo-vasetto-destopot https://packagingspace.net/it/news/il-packaging-di-yogurt-e-latti-fermentati-materiali-eimballaggi https://pefc.it/news/lo-yogurt-italiano-in-un-packaging-in-carta-certificata-pefc-la-sceltasostenibile-di-yomo https://www.ilsole24ore.com/art/impennata-15percento-consumi-yogurt-greco-e-islandeseAEsmLWT https://eur-lex.europa.eu/legal-content/IT/TXT/?uri=LEGISSUM%3Al21207 https://www.tuttoambiente.it/wp-content/uploads/2020/09/D.L.vo-116-2020.pdf https://www.polimerica.it/articolo.asp?id=26455
