Ως κορυφαίοι παραγωγοί γιαουρτιού στην Ευρώπη, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το 2020, θεωρούνταν η Γερμανία (23,62% της παραγωγής της Ε.Ε.), η Γαλλία (18,33%) και η Ισπανία (12%). Συνολικά στην ΕΕ, η παραγωγή γιαουρτιού, την υπό εξέταση περίοδο, αυξήθηκε κατά +0,5% και σε απόλυτους αριθμούς ανήλθε στους 7.721.030 τόνους, από 7.683.180 τόνους το 2019.
Όπως παρατηρούμε στον πίνακα 1, όσον αφορά στην παραγωγή γιαουρτιού, η Ιταλία και η Ελλάδα δεν κατατάσσονται σε υψηλή θέση , αλλά και οι δύο χώρες, παρά την οικονομική κρίση που προκλήθηκε από τον Covid-19, κατάφεραν να αυξήσουν την παραγωγή τους το 2020. Συγκεκριμένα, την εν λόγω περίοδο, το μερίδιο παραγωγής της Ιταλίας στην Ε.Ε. ανήλθε σε 3,55% (+2,82% σε σχέση με το προηγούμενο έτος) και της χώρας μας σε 2% (+ 9,51% σε σχέση με το προηγούμενο έτος).
Η μεσοπρόθεσμη τάση είναι θετική για την Ελλάδα, η οποία την περίοδο 2015-2020 αύξησε την παραγωγή της κατά +59,59% (από 96,9 χιλιάδες τόνους το 2015 σε 154,64 χιλιάδες τόνους το 2020), ενώ αντίθετα, την ίδια περίοδο, η παραγωγή γιαουρτιού στην Ιταλία παρουσίασε μείωση -15,3% (από 323,45 χιλιάδες τόνους το 2015 σε 273,97 χιλιάδες τόνους
το 2020).
Β. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΙΤΑΛΙΑΣ
Β1. Εισαγωγές Γιαουρτιού της ΔΚ 040310.
Η Ιταλία εισάγει γιαούρτια της Δ.Κ. 040310, κυρίως από την Ελλάδα και τη Γερμανία, οι οποίες αθροιστικά, το 2020 κατείχαν το 76% της αγοράς. Κατά την περίοδο 2016 – 2020, η αξία των εισαγωγών από την Ελλάδα σημείωσε αύξηση σε ετήσια βάση (με εξαίρεση το 2019, όπου σημειώθηκε μείωση) και από € 49,46 εκ. το 2016, ανήλθε σε € 75,54 εκ. το 2020, καταλαμβάνοντας σημαντικό μερίδιο αγοράς 32,52% (πίνακας 2Α). Όσον αφορά στον όγκο των ελληνικών εξαγωγών, την υπό εξέταση περίοδο, σημειώθηκε επίσης αύξηση +52,73% και σε απόλυτους αριθμούς από 20,4 χιλ. τόνους το 2016 ανήλθαν στους 36 χιλ. τόνους το 2020 (πίνακας 2Β).
Όπως παρατηρείται στο διάγραμμα 1, ο όγκος των εισαγωγών από την Ελλάδα κατά την περίοδο 2014 – 2020, της Δ.Κ. 040310, παρουσίασε αλματώδη αύξηση +188,25% , με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης +20,54%.
Τέλος, την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2021, ο συνολικός όγκος των ι/εισαγωγών της Δ.Κ. 040310 παρουσίασε επιπλέον αύξηση +7.9% (σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020), και ανήλθε στους 76,5 χιλ. τόνους από 70,9 χιλ. τόνους (διάγραμμα 2).
Β2. Εξαγωγές Γιαουρτιού της Δ.Κ 040310
Η αξία των ι/εξαγωγών της Δ.Κ. 040310 το 2020, ανήλθε σε € 9,76 εκ., παρουσιάζοντας αύξηση +12,76% σε σχέση με το προηγούμενο έτος (πίνακας 4) . Οι χώρες όπου κατευθύνθηκαν οι ι/εξαγωγές ήταν: η Αλβανία (25,14%), η Γερμανία (17,66%), η Μάλτα (17,13%), η Σλοβενία (8,57%), η Αυστρία (7,41%) και η Ελλάδα (3,58%). Οι εξαγωγές στη χώρα μας κατέλαβαν την 6η θέση στο σύνολο των ι/εξαγωγών της Δ.Κ. 040310, σημειώνοντας πτώση -37,39% την περίοδο 2016 – 2020 (από € 559 χιλ. το 2016 μειώθηκαν στις € 350 χιλ. το 2020).
Όπως παρατηρούμε στο ακόλουθο διάγραμμα 3, οι ι/εξαγωγές της Δ.Κ 040310 σε όγκο στην Ελλάδα, διέγραψαν πτωτική πορεία σε ετήσια βάση. Συγκεκριμένα, την περίοδο 2014 -2020 παρουσίασαν αξιοσημείωτη μείωση -45,32% με μέση ετήσια μεταβολή – 9,27%.
Διάγραμμα 3. Όγκος εξαγωγών Ιταλίας στην Ελλάδα (σε χιλιάδες τόνους) και ετήσια ποσοστιαία μεταβολή
Τέλος, σύμφωνα με τα μηνιαία στοιχεία της CLAL (συμβουλευτική εταιρεία στον τομέα των γαλακτομικών), την περίοδο Ιανουαρίου – Μάιου 2021, οι ι/εξαγωγές της Δ.Κ. 040310 σε μηνιαία βάση, παρουσίασαν αύξηση σε όγκο, με αξιοσημείωτη εκείνη του Μάιου τ.έ. +32,1% (διάγραμμα 5) και ανήλθαν από 1,9 χιλ. τόνους στους 2,2 χιλ. τόνους ( διάγραμμα 4).
Διάγραμμα 4
Β3. Εισαγωγές της Δ.Κ. 040390 Βουτυρόγαλα, πηγμένο γάλα και πηγμένη κρέμα, κεφίρ και άλλα γάλατα και κρέμες.
Τα 2/3 της αξίας των εισαγωγών της Δ.Κ. 040390 στην ιταλική αγορά προέρχονταν από τη Γαλλία (μερίδιο αγοράς 36,2%), την Ισπανία (16,1%) και την Αυστρία (16%).
Η Ελλάδα κατείχε την 6η θέση ως προς την αξία, στις συνολικές ι/εισαγωγές της Δ.Κ. 040390, με μερίδιο αγοράς 9,31% και την 5η θέση ως προς τον όγκο, με μερίδιο αγοράς 6,72% . Επισημαίνεται ότι, την περίοδο 2016-2020, η χώρα μας πενταπλασίασε την αξία των εξαγωγών, της εν λόγω Δ.Κ. στην Ιταλία, η οποία από € 2,5 εκ. το 2016, ανήλθε σε € 13,5 εκ. το 2020.
Β4. Εξαγωγές της Δ.Κ.: 040390 Βουτυρόγαλα, πηγμένο γάλα και πηγμένη κρέμα, κεφίρ και άλλα γάλατα και κρέμες
Οι εξαγωγές της Ιταλίας της Δ.Κ. 040390, το 2020 κατευθύνθηκαν στις αγορές του Ηνωμένου Βασίλείου (56,7%), της Γαλλίας (9,8%) και της Κίνας (6,6%). Η αξία των ι/εξαγωγών στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2016-2020 διέγραψε πτωτική πορεία, καθώς από € 107 χιλ. το 2016 μειώθηκε στις € 95 χιλ. το 2020, σημειώνοντας μείωση -11,21%
Γ. ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑΟΥΡΤΙΟΥ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ
Η εκδήλωση της πανδημίας του κορωνοϊού επηρέασε γενικότερα τις διατροφικές προτιμήσεις των Ιταλών καταναλωτών και κατά συνέπεια και τα επίπεδα κατανάλωσης των γαλακτοκομικών προϊόντων. Σύμφωνα με την Assolatte (Ένωση Ιταλών Παραγωγών Γάλακτος και Γαλακτοκομικών προϊόντων), αναμένεται περαιτέρω αύξηση της κατανάλωσης των λειτουργικών τροφίμων*, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τα γιαούρτια, καθώς διαθέτουν προβιοτικά, τα οποία, ενισχύουν την άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος.
Επιπλέον, κατά το Ινστιτούτο ISMEA (Istituto di Servizi per il Mercato Agricolo Alimentare), το 2020 , η αξία της κατ οίκον κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων στην Ιταλία αυξήθηκε κατά +8,3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ειδικότερα δε, η κατανάλωση γιαουρτιού σημείωσε αύξηση +4,4%, καθώς, λόγω της τηλεργασίας, οι περισσότεροι εργαζόμενοι κατανάλωσαν πρωινό στην κατοικία τους.
Συγκεκριμένα, την περίοδο 11/2019 – 11/2020, οι πωλήσεις γιαουρτιού στην Ιταλία από hypermarket, supermarket και minimarket, σημείωσαν αύξηση +2,2% σε όγκο και +3% σε αξία, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους (στοιχεία της πολυεθνικής εταιρείας ανάλυσης δεδομένων IRI). Το ελληνικό στραγγιστό γιαούρτι και το σκύρ, όπως παρατηρούμε στον ακόλουθο πίνακα 7, αποτέλεσε την ταχύτερα αναπτυσσόμενη κατηγορία, σημειώνοντας αύξηση σε όγκο πωλήσεων +14,8% και σε αξία +13,9%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
* Λειτουργικά τρόφιμα είναι αυτά που πέρα από την επαρκή διατροφική δράση τους, αποδεικνύουν ικανοποιητικά ότι επηρεάζουν ευεργετικά μία ή περισσότερες από τις βασικές λειτουργίες του οργανισμού κατά τέτοιο τρόπο που να βελτιώνει την κατάσταση υγείας και ευεξίας ή να μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης ασθενειών
Επισημαίνεται ότι, ο όγκος κατανάλωσης του ελληνικού γιαουρτιού είναι χαμηλός σε σχέση με τον συνολικό όγκο κατανάλωσης των λοιπών κατηγοριών γιαουρτιού, καθώς την εν λόγω περίοδο, σε απόλυτους αριθμούς, ο όγκος κατανάλωσης ελληνικού γιαουρτιού ανήλθε σε 31.181.758 kg σε σύνολο 345.286.011 kg, που αντιστοιχεί στο 9% της συνολικής κατανάλωσης γιαουρτιού στην Ιταλία.
Ακόμη, το 2019 η αξία της αγοράς γιαουρτιού παγκοσμίως, ανήλθε σε € 76,4 δις , εκ των οποίων € 1,5 δις αφορούσε στην αγορά της Ιταλίας (427 τόνοι και 1,4 δις τεμάχια).
Σύμφωνα με στοιχεία της IRI, την ίδια περίοδο, ενώ η αγορά γιαουρτιού στην Ιταλία σημείωσε ελαφρά μείωση , το ελληνικό γιαούρτι σημείωσε αύξηση +7% και ανήλθε, σε αξία στα € 188 εκ., σε όγκο στους 30,7 τόνους και σε πωλήσεις στα 154,5 εκ. τεμάχια.
Ως προς την γεωγραφική κατανομή, την περίοδο 11/2019 – 11/2020, η υψηλότερη κατανάλωση γιαουρτιού καταγράφηκε στην Βορειοδυτική Ιταλία (32,8%), ενώ η χαμηλότερη στην Νότια Ιταλία (18,7%).
Τέλος, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Euromonitor International, την προσεχή περίοδο (2022 – 2024), αναμένεται περαιτέρω αύξηση της κατανάλωσης και κατά συνέπεια των πωλήσεων γιαουρτιού στην Ιταλία.
Οι κύριοι λόγοι που οι ι/καταναλωτές προτιμούν το ελληνικό γιαούρτι συνοψίζονται στους εξής:
-η στροφή των καταναλωτών στον υγιεινό τρόπο ζωής και στην υγιεινή διατροφή και η καθιέρωση του ελληνικού γιαουρτιού ως προϊόντος υψηλής διατροφικής αξίας. Σύμφωνα με την εταιρεία γαλακτοκομικών Olympοs Italia (θυγατρική του ομίλου Όλυμπος), το ελληνικό γιαούρτι, συμπεριλαμβάνεται πλέον στις διατροφικές συνήθειες των ι/καταναλωτών και στη συνείδηση τους αντικαταστάθηκε το γιαούρτι “ελληνικού τύπου” από το ελληνικό γιαούρτι, το οποίο παρασκευάζεται από ελληνικές πρώτες ύλες και με την τυπική παραδοσιακή μέθοδο χύτευσης.
-Η υψηλή περιεκτικότητα του σε πρωτεΐνες και ασβέστιο (18% – 30% της προτεινόμενης ημερήσιας κατανάλωσης) το καθιστά κατάλληλη επιλογή για σύγχρονους διατροφικούς τρόπους ζωής, όπως η χορτοφαγία, η κετογονική δίαιτα κλπ. -πρόκειται για ένα σύγχρονο προϊόν (trendy) που είναι τόσο κρεμώδες όσο και όξινο και εάν αναμιχθεί με φρούτα ή ίνες μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό τόσο για γλυκές όσο και για αλμυρές συνταγές.
