Η Αρμενία διαθέτει αναπτυσσόμενο τομέα τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Πολλές διεθνείς εταιρείες απασχολούν Αρμένιους που ειδικεύονται στην ανάπτυξη λογισμικού, στους βιομηχανικούς υπολογιστές, στα ηλεκτρονικά και στους ημιαγωγούς. Ο εν λόγω τομέας έχει σημειώσει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και παρουσιάζει συνεχή επέκταση
με νέες εταιρείες και προσλήψεις, καθώς η Αρμενία συνεχίζει να αυξάνει την παρουσία της στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας. Ο αριθμός των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται ενεργά στον χώρο των ΤΠΕ ξεπερνά τις 1.000, οι οποίες με τη σειρά τους απασχολούν περισσότερους από 20.000 εργαζομένους και αποδίδουν περισσότερα από 1 δισ. δολ. ετησίως. Ο κλάδος
των ΤΠΕ αυξάνεται κατά μέσο όρο 10-15% ετησίως τα τελευταία δέκα χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της σταθερής ανάπτυξης το 2020, παρά τις επιπτώσεις από την πανδημία της COVID-19 και τις περιφερειακές εχθροπραξίες (πόλεμος με το Αζερμπαϊτζάν).
Υπάρχουν αρκετοί αξιόλογοι τομείς εντός του αρμενικού κλάδου των ΤΠΕ, όπως: προσαρμοσμένο λογισμικό, σχεδιασμός και ανάπτυξη ιστοσελίδων, υπηρεσίες πληροφορικής και συμβουλευτικές υπηρεσίες, ανάπτυξη εφαρμογών για κινητά, σχεδιασμός και δοκιμή chip, γραφικά, πολυμέσα υπολογιστών και παιχνίδια. Οι αναδυόμενοι τομείς που εμφανίζονται ή βρίσκονται ήδη σε στάδιο ανάπτυξης περιλαμβάνουν την επιστήμη δεδομένων, την τεχνητή νοημοσύνη, τους κβαντικούς υπολογιστές
και τον ηλεκτρονικό αυτοματισμό σχεδιασμού. Αυτοί οι τομείς παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Αρμενία, καθώς οι εταιρείες ΤΠΕ διερευνούν ευκαιρίες για τη διατήρηση της τρέχουσας επιθετικής ανάπτυξης του κλάδου.
Η κυβέρνηση της Αρμενίας έχει παίξει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της ανάπτυξης του κλάδου ΤΠΕ και έχει συνεργαστεί στενά με διεθνείς δωρητές, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των αρμενικών εταιρειών ΤΠΕ στην παγκόσμια αγορά.
Από το 2019, το Υπουργείο Βιομηχανίας της Υψηλής Τεχνολογίας της χώρας ασκεί επίβλεψη για την ανάπτυξη και την εφαρμογή των πολιτικών και στρατηγικών της κυβέρνησης σε σχέση με τις ΤΠΕ και τους σχετικούς τομείς του κλάδου.
Προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος
Οι επιχειρήσεις αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν προκλήσεις στο να συνεχίσουν να αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους, καθώς η επιτάχυνση της ανάπτυξης οδηγεί σε ζήτηση για εξειδικευμένα ταλέντα που ξεπερνά την τοπική προσφορά. Οι κρατικές επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη βρισκόντουσαν σε χαμηλά επίπεδα τα τελευταία χρόνια και οι περιορισμένες δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα έχουν περιορίσει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Προβλήματα συστήματος στο επιχειρηματικό περιβάλλον, όπως η έλλειψη ανταγωνισμού και διαφάνειας, η περιορισμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση και οι δυσκίνητες φορολογικές και τελωνειακές διαδικασίες, επηρεάζουν και τον τομέα των ΤΠΕ.
Για να διασφαλιστεί ότι η Αρμενία θα συνεχίσει να έχει πλούσιο
απόθεμα ταλέντων υψηλής ειδίκευσης, αρκετά τοπικά πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα έχουν αυξήσει τα προγράμματα τους που σχετίζονται με τον τομέα των ΤΠΕ. Ταυτόχρονα, ορισμένοι φορείς έχουν ανοίξει ερευνητικά εργαστήρια σε συνεργασία με διεθνείς εταίρους, τοπικούς βιομηχανικούς συλλόγους και κορυφαίες πολυεθνικές εταιρείες των ΗΠΑ, όπως η Microsoft,
η IBM και η National Instruments. Οι εν λόγω επιχειρήσεις βρίσκονται κατά κύριο λόγο στο Ερεβάν, αλλά υπάρχουν και σε άλλες πόλεις της χώρας, όπως το Gyumri και το Vanadzor. Οι δεσμοί και οι σχέσεις μεταξύ αυτών των εγκαταστάσεων και των πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων των ΗΠΑ αυξάνονται ολοένα περισσότερο.
Κορυφαίοι υποτομείς και εταιρείες του κλάδου
Η δημιουργία λογισμικού, ο σχεδιασμός και ανάπτυξη ιστοσελίδων, η ανάπτυξη εφαρμογών για κινητές συσκευές, ο σχεδιασμός συστημάτων και οι συμβουλευτικές υπηρεσίες πληροφορικής αποτελούν το μεγαλύτερο τμήματης δραστηριότητας στον κλάδο των ΤΠΕ της Αρμενίας. Η Αρμενία έχει αποκτήσει μια πιο εξειδικευμένη θέση χάρη στην τοπική παρουσία εταιρειών
ηλεκτρονικών αυτοματισμών σχεδιασμού.
Αρκετές μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες ΤΠΕ διαθέτουν θυγατρική
στην Αρμενία. Μεταξύ αυτών είναι: η Synopsys, η Workfront, η DISQO, η Optym, η Xilinx, η Microsoft, η D-Link, η National Instruments, η Mentor Graphics, η Intel, η Cisco, η IBM, η Oracle, η VMWare, η ServiceTitan και η VOLO.
Η Αρμενία έχει φιλοξενήσει μια σειρά σημαντικών εκδηλώσεων του κλάδου που έχουν τραβήξει τη διεθνή προσοχή. Το Παγκόσμιο Συνέδριο Πληροφορικής του 2019 (World Congress on Information Technology) συγκέντρωσε περίπου 2.500 συμμετέχοντες από περισσότερες από 70 χώρες.
Το Ίδρυμα Αρμενικής Επιστήμης & Τεχνολογίας (Foundation for Armenian Science & Technology) φιλοξενεί το ετήσιο Παγκόσμιο Φόρουμ Καινοτομίας (Global Innovation Forum) που προσελκύει σημαντικούς ομιλητές. Το Enterprise Incubator Foundation, ένας τοπικός βιομηχανικός όμιλος, φιλοξενεί το ετήσιο συνέδριο ArmTech, ενώ ένας άλλος βιομηχανικός όμιλος, η Union for Advanced Technology Enterprises, διοργανώνει το τακτικό
συνέδριο DigiTec. Τα τελευταία χρόνια, η Αρμενία φιλοξενεί επίσης την Εβδομάδα Μηχανικής για την ανάπτυξη του μηχανικού και βιομηχανικού στοιχείου της βιομηχανίας ΤΠΕ της Αρμενίας. Συγκεκριμένα, η Armenia Engineering Week είναι μια ετήσια εκδήλωση που παρουσιάζει τα τελευταία επιτεύγματα της μηχανικής στην Αρμενία ,την οποία διοργανώνουν το Υπουργείο Υψηλής Τεχνολογίας της χώρας, η Ένωση Μηχανικών (Engineering Association) και το Enterprise Incubator Foundation (EIF).
Κατά τη διάρκεια του εβδομαδιαίου φόρουμ, παρουσιάζονται οι εξελίξεις σε επιμέρους τομείς της μηχανικής όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, οι δοκιμές ημιαγωγών, οι ασύρματες επικοινωνίες, η βιοϊατρική μηχανική, οι τεχνολογίες
εκπαίδευσης και οι μεταποιητικές βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας.
Κατόπιν παρουσίας στην πρώτη ημέρα διεξαγωγής του φετινού φόρουμ στα τέλη του προηγούμενου έτους σημειώνεται ότι κατά γενική παραδοχή των ομιλητών, ο τομέας της μηχανικής βρίσκεται σε άνθιση στην Αρμενία, παρόλα τα προβλήματα που παρουσιάζονται στον τομέα της παραγωγής. Σύμφωνα με
εκπρόσωπο της Παγκόσμιας Τράπεζας, σημαντικός είναι ο ρόλος της διασποράς στη χρηματοδότηση των start-up και της κυβέρνησης στη δημιουργία ευνοϊκού θεσμικού πλαισίου. Έμφαση δόθηκε στην ύπαρξη της Engineering City, η οποία είναι ένα περιβάλλον που δημιουργήθηκε για εταιρείες μηχανικής στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας. Στόχος της πόλης αυτής είναι η φιλοξενία των τοπικών εταιρειών, η διευκόλυνση της επώασης των νεοφυών επιχειρήσεων (startup) και η παροχή πρόσβασης σε υπερσύγχρονα εργαλεία και τεχνολογίες. Παράλληλα, στους άμεσους στόχους
του Υπουργείου Υψηλής Τεχνολογίας της χώρας είναι να υπάρξει και μια Manufacturing City, προκειμένου να ομαλοποιηθούν τυχόν ζητήματα στον τομέα της παραγωγής.
Ευκαιρίες που παρουσιάζει ο κλάδος
Δεδομένου ότι η Αρμενία προσπαθεί να παραμείνει ανταγωνιστική στον τομέα των ΤΠΕ, είναι σημαντικό να αναδειχθούν μια σειρά από αναδυόμενα πεδία και ευκαιρίες. Η Αρμενία θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει κάποιες ευκαιρίες να σημειώσει μερικές επιτυχίες στον τομέα της βιοτεχνολογίας και της ψηφιακής υγείας, του cleantech και της σεισμικής μηχανικής. Η Αρμενία
μπορεί επίσης να έχει ένα ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα στην κβαντική πληροφορική.
Στο βαθμό που η Αρμενία μπορεί να γίνει επιτυχής στην ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, μπορεί να γίνει πιο επιθυμητός προορισμός για προσπάθειες διεξαγωγής έρευνας ανάπτυξης (R&D). Η Αρμενία βρίσκεται σε ευνοϊκή θέση για να συνεχίσει να παρέχει τέτοιες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων δοκιμών λογισμικού και δημιουργίας πρωτοτύπων, σε πελάτες στο εξωτερικό. Συγκεκριμένοι υποτομείς που αναγνωρίζεται ότι διαθέτουν σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης, καθώς περιλαμβάνουν την έρευνα τεχνητής νοημοσύνης (και τη μηχανική), τον σχεδιασμό ημιαγωγών,
τον ηλεκτρονικό αυτοματισμό σχεδιασμού και την επιστήμη δεδομένων.
Β.4 Ανταγωνιστικότητα αρμενικού κλάδου ΤΠΕ
Η Αρμενία διαθέτει μεγάλες δυνατότητες στην ανάπτυξη του τομέα της πληροφορικής. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι η νεότερη γενιά δεν κατανοεί πλήρως το εύρος και το εύρος των δυνατοτήτων που μπορεί να προσφέρει ο κλάδος. Η επιτυχία μιας χώρας στον τομέα της πληροφορικής δεν υπολογίζεται αποκλειστικά από το πόσες εταιρείες μπορεί να διαθέτει μια χώρα, αλλά το πόσο καλά εξοπλισμένος είναι ο τομέας όταν πρόκειται να
δημιουργήσει καινοτομίες ή να αντιμετωπίσει διαφορετικές προκλήσεις.
Επί του παρόντος, η Αρμενία δεν έχει τη σωστή ισορροπία. Υπάρχουν πολλοί περισσότεροι προγραμματιστές από τις άλλες ειδικότητες στον κλάδο, δημιουργώντας δύο σημαντικά ζητήματα: Υπάρχουν πολύ περισσότεροι προγραμματιστές από ό,τι υπάρχει ζήτηση, αφήνοντας τους Αρμένιους προγραμματιστές να εργάζονται σε καθεστώς ελεύθερου επαγγελματία, γεγονός που μειώνει τους μισθούς σε σύγκριση με αντίστοιχες θέσεις πλήρους απασχόλησης. Ταυτόχρονα, γίνεται πολύ δύσκολο να χτίσεις μια ομάδα που
μπορεί να δημιουργήσει καινοτομίες, καθώς μόνο ένα στοιχείο, ο
προγραμματισμός, γίνεται στην Αρμενία.
Δείτε όλη τη μελέτη όπως παρουσιάστηκε στο agora εδώ
