Ο ΕΦΕΠΑΕ (Ενδιάμεσος Φορέας Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Ανταγωνιστικότητας και Επιχειρηματικότητας) είναι ο φορέας που έχει συμβάλλει σημαντικά στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και στην ενίσχυση της οικονομίας της χώρας μας.
Ο ρόλος του Φορέα που ιδρύθηκε το 2009 και σήμερα απασχολεί 800 άτομα, είναι καθοριστικός. Στη Διοίκηση του ΕΦΕΠΑΕ συμμετέχουν – άμεσα ή έμμεσα – οι περισσότερες ελληνικές συλλογικές επιχειρηματικές οργανώσεις, καλύπτοντας το σύνολο της χώρας και όλους τους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας (π.χ. ΣΕΒ, ΣΒΒΕ, Επιμελητήρια).
Από το Μάρτιο του 2021 στο τιμόνι του ΕΦΕΠΑΕ βρίσκεται ο κ. Πλάτων Μαρλαφέκας, ο οποίος με τις αποφάσεις που έλαβε κατά τη διάρκεια της μέχρι τώρα θητείας του έχει επηρεάσει καταλυτικά την αποδοτικότητα του, καθώς το brand έχει πλέον καταξιωθεί στη συνείδηση του κοινού ως ένας Φορέας αξιόπιστος και αποτελεσματικός, με τεχνογνωσία και ταχύτατες διαδικασίες.
Το ExportGreece μίλησε με τον κ. Πλάτωνα Μαρλαφέκα, Πρόεδρο του ΕΦΕΠΑΕ, για το πως έχει αλλάξει ο Φορέας, τη σημασία του για τις ελληνικές ΜμΕ και την οικονομία της χώρας συνολικά.
– Ποιος είναι ο ρόλος και ο ο στόχος του ΕΦΕΠΑΕ;
«Θέλουμε να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και την επιχειρηματικότητα εν γένει, συμβάλλοντας σημαντικά στην ανάπτυξή τους. Ρόλος μας είναι η διαχείριση Δράσεων Κρατικών Ενισχύσεων Εθνικών ή Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων (σε συνεργασία με την εκάστοτε Αναθέτουσα Δημόσια Αρχή). Ο στόχος και το όραμα μας είναι να συμβάλουμε ουσιαστικά στη δημιουργία Εθνικής Οικονομίας διεθνώς ανταγωνιστικής με σημεία αιχμής την αξιοποίηση στρατηγικών πλεονεκτημάτων της χώρας, τις νέες τεχνολογίες, την ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης και την πράσινη ανάπτυξη. Από τα αποτελέσματα μέχρι σήμερα, και μέσα από την πολυετή πορεία στην διαχείριση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, εκτιμούμε ότι έχουμε διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στην υλοποίηση των αναπτυξιακών σχεδιασμών που τίθενται από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία, έχοντας πλέον καταστεί φορέας υψηλού κύρους και αξιοπιστίας. Αυτόν τον ρόλο επιθυμούμε να διαδραματίσουμε και στη νέα Προγραμματική Περίοδο, διευρύνοντας το αντικείμενο του φορέα και επιτυγχάνοντας τα βέλτιστα αποτελέσματα.»
– Ποια προγράμματα εντάχθηκαν το τελευταίο διάστημα στον ΕΦΕΠΑΕ;
Μπορώ να σας αναφέρω πως μόνο κατά το τελευταίο έτος ανατέθηκαν στον ΕΦΕΠΑΕ:
- Το Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» 2021-2027.
- Τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα 2021-2027 (έχουν ήδη προχωρήσει Επιχειρησιακές Συμβάσεις/Αποφάσεις Ορισμού με 6 Περιφέρειες: Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας και δρομολογούνται και οι υπόλοιπες).
- Ο Αναπτυξιακός Νόμος 4887/2022 (αξιολόγηση επενδυτικών σχεδίων ύψους 1-3 εκ €). Επιδίωξη του φορέα αποτελεί η ανάληψη του συνόλου των Δράσεων του Αναπτυξιακού Νόμου, τόσο σε επίπεδο αξιολογήσεων των επενδυτικών σχεδίων, όσο και παρακολούθησης της υλοποίησης των ενταγμένων έργων.
- Το Πρόγραμμα «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση».
– Ας μιλήσουμε με αριθμούς. Από την ανάληψη των καθηκόντων σας η απορροφητικότητα των προγραμμάτων έχει «εκτιναχθεί». Πώς καταφέρατε και κινήθηκε τόσο γρήγορα ο οργανισμός;
«Ανέλαβα καθήκοντα τον Μάρτιο του 2021. Την περίοδο 2017 μέχρι τον Μάρτιο 2021 (51 μήνες) είχαμε 51.058 εντάξεις επιχειρήσεων και πληρωμές 630,4 εκατ ευρώ. Από τον Απρίλιο του 2021 μέχρι σήμερα (31 μήνες) έχουμε 138.508 εντάξεις (ποσοστιαία αύξηση 171,2,%) και πληρωμές 2,28 δις ευρώ (αύξηση 262,6%).
Δηλαδή ο ΕΦΕΠΑΕ κατόρθωσε μέσα σε ενάμιση χρόνο να ανταποκριθεί με πρωτοφανή ταχύτητα και χωρίς σφάλματα στη διαχείριση 20 δράσεων «έκτακτης ανάγκης», κάτω από πρωτόγνωρες, τόσο για την ελληνική, όσο και για την παγκόσμια οικονομία, συνθήκες, αποτρέποντας το κλείσιμο πολλών ΜμΕ και σημειώνοντας τα εξής αποτελέσματα: Είχαμε 147.030 εντάξεις δικαιούχων, με εγκεκριμένη Δημόσια δαπάνη 1,57 δις ευρώ και 134.016 πράξεις πληρωμών με καταβληθείσα Δημόσια χρηματοδότηση 1,5 δις ευρώ.
Να σημειωθεί ότι συμπεριλαμβανομένων και των ως άνω δράσεων, ο φορέας διαχειρίζεται σήμερα το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) 2014-2020 με εντάξεις 111.188 έργων, με συνολικό Π/Υ 5.047 δις ευρώ και αναλογούσα Δημόσια δαπάνη 2,968 δις ευρώ. Μέχρι σήμερα έχουμε 114.000 πιστοποιήσεις και καταβολή σχεδόν 1,9 δις ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι οι πληρωμές έως τα τέλη του 2024 θα φτάσουν περί τα 2,3 δις ευρώ. Μάλιστα ο ΕΦΕΠΑΕ πληρώνει κατά μέσο όρο σε 68 ημέρες (αρκετά χαμηλότερα της θεσμικής υποχρέωσης του ΕΦ για ανταπόκριση εντός 90 ημερών).
Συνολικά ο ΕΦΕΠΑΕ, για τις Δράσεις της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 (ΕΠΑνΕΚ και ΠΕΠ) έχει μεριμνήσει για πάνω από 185.000 εντάξεις δικαιούχων (περί το 25% των υπαρχουσών επιχειρήσεων στη χώρα), με Π/Υ επιχειρηματικών σχεδίων ύψους άνω των 6 δις και με εξασφαλισμένη Δημόσια Χρηματοδότηση 4.2 δις, συμβάλλοντας σημαντικά στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και την ενίσχυση της οικονομίας της χώρας.»
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του μέτρου ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, έχουν χρηματοδοτηθεί πάνω από 15.000 επιχειρήσεις της νησιωτικής επικράτειας της χώρας με πληρωμές άνω των 100 εκ. €, ενώ στο πλαίσιο διαχείρισης Δράσης για την ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων χαμηλού ανθρακικού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος στις Π.Ε. Κοζάνης, Φλώρινας και στο Δήμο Μεγαλόπολης της Π.Ε Αρκαδίας» (ΠΡΑΣΙΝΟ ΤΑΜΕΙΟ) υποβλήθηκαν 111 αιτήματα για χρηματοδότηση, έχουν ενταχθεί συνολικά 76 επιχειρήσεις με ΔΔ 10.306.499,1 € και έχει εκταμιευθεί ποσό 2.189.447,81€ σε πλήθος 36 πιστοποιήσεων».
-Τα τελευταία χρόνια ποιες ήταν οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε;
«Ο Φορέας βρέθηκε αντιμέτωπος με σημαντικές προκλήσεις τα τελευταία χρόνια. Είχαμε τις επιπτώσεις από την έξαρση της νόσου COVID-19 που έπληξαν τις επιχειρήσεις, ακόμη και τις υγιείς, οι οποίες αντιμετώπισαν σημαντικές δυσκολίες σε αυτές τις εξαιρετικές περιστάσεις, σε βαθμό που να υπονομεύεται η βιωσιμότητά τους. Επίσης πολλές επιχειρήσεις επλήγησαν και από φυσικές καταστροφές, όπως πυρκαγιές ή σεισμούς με συνέπεια να επηρεαστεί ακόμα περισσότερο αρνητικά η οικονομική και κοινωνική ζωή ορισμένων περιοχών.
Μεγάλα προβλήματα ανέκυψαν με την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, καθώς οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την ΕΕ ή τους διεθνείς εταίρους της δημιούργησαν σημαντικές οικονομικές αβεβαιότητες, διαταράσσοντας τις εμπορικές ροές και τις αλυσίδες εφοδιασμού με άμεσες ή έμμεσες επιπτώσεις που επηρέασαν πολλούς τομείς και κλάδους επιχειρηματιών».
– Πως αντιδράσατε απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις; Υλοποιήσατε συγκεκριμένες δράσεις;
«Βέβαια, καθώς όλα τα ανωτέρω οδήγησαν την πολιτική ηγεσία στην έκδοση μιας σειράς προγραμμάτων ενίσχυσης των επιχειρήσεων, με κύριο στόχο την άμεση διασφάλιση επαρκούς ρευστότητας στις πληγείσες επιχειρήσεις, ώστε να μη παρατηρηθούν ομαδικές διακοπές λειτουργίας και να υπάρξει ομαλή συνέχεια της οικονομικής δραστηριότητας.
Μέσα σε δύο σχεδόν έτη δημοσιεύθηκαν περισσότερες από 20 Δράσεις ενίσχυσης μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η διαχείριση των οποίων ανατέθηκε στον ΕΦΕΠΑΕ. Κληθήκαμε να ανταποκριθούμε ταχύτατα, ώστε να ενισχυθούν άμεσα, ορθά και αποτελεσματικά οι επιχειρήσεις της χώρας. Το αποτέλεσμα της ανταπόκρισής μας ήταν η ραγδαία – και χωρίς σφάλματα – βελτίωση της ταχύτητας διαχείρισης, τόσο σε επίπεδο εντάξεων, όσο και σε επίπεδο εκταμιεύσεων. Η επίτευξη αυτών των αποτελεσμάτων βασίστηκε στη συλλογική εργασία, αλλά και στην πολυετή εμπειρία και εξειδικευμένη γνώση του στελεχιακού δυναμικού του φορέα μας.
Θα πρέπει να σημειώσω πως το πλάνο που εφαρμόστηκε δρομολογήθηκε με ενέργειες όπως:
- Συγκέντρωση του ανθρώπινου δυναμικού υψηλής εμπειρίας του φορέα στη διαχείριση των «κρίσιμων» δράσεων.
- Αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων τεχνολογικών μέσων, αλλά και δημιουργία νέων ψηφιακών εργαλείων, ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες
- Σχεδιασμός με αυστηρά χρονοδιαγράμματα, σε συνδυασμό με παρακολούθηση και έλεγχο τήρησης τους.
- Προτείνοντας και επιτυγχάνοντας σε συνεργασία με το αρμόδιο Υπουργείο και τις Περιφέρειες, απλουστεύσεις των προσκλήσεων και των διαδικασιών συμμετοχής των ενδιαφερομένων στα ευρωπαϊκά προγράμματα.
- Ευρεία προβολή των δράσεων, με κεντρικό σημείο αναφοράς την αξιόπιστη και ευέλικτη ενημέρωση όλου του επιχειρηματικού κόσμου, αξιοποιώντας τόσο ψηφιακά, όσο και παραδοσιακά μέσα και τεχνικές πληροφόρησης, ώστε να μην αποκλειστεί κανείς από την ενημέρωση.
- Ομογενοποίηση σταδίων, εντύπων και ενεργειών ανάμεσα στις Περιφερειακές Μονάδες του ΕΦΕΠΑΕ (διαμόρφωση πολλών ενιαίων εντύπων και λεκτικών), αλλά και ομοιόμορφο χειρισμό σε πραγματικά ζητήματα (π.χ. ενημέρωση δικαιούχων, κοινό χειρισμό συστημικών προβλημάτων, ίδια βήματα διαδικασιών κ.τ.λ), ώστε να εξασφαλίζεται η ισότιμη και ομοιογενής διαχείριση όλων των υποψηφίων και δικαιούχων.»
– Ποια είναι η εικόνα για το ΠΕΠ 2014-2020;
«Συνολικά έχουμε τη διαχείριση 12 Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) με 52 δράσεις και συνολική Δημόσια Δαπάνη 1,28 δις ευρώ. Οι εντάξεις έργων ανέρχονται σε 77.769 , με τη ΔΔ να αγγίζει το 1,3 δις ευρώ. Μέχρι σήμερα έχουν ήδη διενεργηθεί 72.925 πιστοποιήσεις, 72.409 πληρωμές και έχει καταβληθεί πάνω από 1 δις ευρώ.
Από τις δράσεις που ανέφερα οι 16 αφορούσαν σε Δράσεις Covid για την ενίσχυση των επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πανδημία, με συνολικό Προϋπολογισμό 921,52 εκατ. ευρώ, 72.284 εντάξεις και συνολικές πληρωμές περίπου 900 εκατ. ευρώ.»
