Η Λευκωσία, με την πλούσια γαστρονομική της παράδοση και τη διαρκή της προσπάθεια να αναδείξει τις αυθεντικές της γεύσεις, πέτυχε φέτος μια μεγάλη διεθνή διάκριση: την πιστοποίηση ως Culinary Capital 2024 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Γαστρονομικού Τουρισμού (World Food Travel Association) και τη βράβευσή της ως Best Beverage Experience Destination for Culinary Travellers.
Η αναγνώριση αυτή επισφραγίζει τις προσπάθειες της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής Λευκωσίας (ΕΤΑΠ), που, με πρωτοβουλία της, η πρωτεύουσα ανέδειξε την παράδοση και την καινοτομία στα ροφήματα, τα κοκτέιλ και τα τοπικά προϊόντα.
Στο πλαίσιο αυτό, τη Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε η ετήσια γενική συνέλευση της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής Λευκωσίας (ΕΤΑΠ) στο Παλαιό Δημαρχείο Λευκωσίας. Ο πρόεδρος της ΕΤΑΠ κος Θεόδωρος Κρίγγου έλαβε το βραβείο για τον καλύτερο προορισμό του 2024 στην κατηγορία Best Beverage Experience for Culinary Travellers που διοργανώνει το World Food Travel Association. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η Λευκωσία αποτελεί την πρώτη Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που λαμβάνει τη συγκεκριμένη πιστοποίηση. Στην ίδια εκδήλωση η πρόεδρος του World Food Travel Association κα Μαρία Αθανασοπούλου απένειμε την πιστοποίηση Culinary Capital για το 2024, στο Δήμαρχο Λευκωσίας, κ. Χαράλαμπο Προύντζο. Την πρωτοβουλία για την ετοιμασία του φακέλου υποψηφιότητας ανέλαβε η ΕΤΑΠ Λευκωσίας στα πλαίσια της γενικότερης καμπάνιας ανάδειξης των γαστρονομικών εμπειριών της πρωτεύουσας, υπό τον τίτλο Taste Nicosia.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε και ο Υφυπουργός Τουρισμού της Κύπρου, κ. Κώστας Κουμής, ο οποίος σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Export Greece επεσήμανε τις προκλήσεις και τις προοπτικές των τουριστικών προϊ
όντων της Λευκωσίας: «Η Λευκωσία είναι κάπως αδικημένη γιατί γενικά επικρατεί το μοντέλο “Θάλασσα”, ενώ η Λευκωσία βρίσκεται στο κέντρο του νησιού. Δεν υπήρχε κάποια σύνδεση με την παράκτια περιοχή της χώρας, με αποτέλεσμα για πάρα πολλά χρόνια ο επισκέπτης να μην έχει καμία δυνατότητα να επισκεφθεί την πρωτεύουσα. Όμως, σήμερα, έχουμε παρατηρήσει πως ο επισκέπτης που έρχεται στη Λευκωσία μένει ευχαριστημένος. Δημιουργείται ένα ωραίο “city break”. Οι στόχοι μας είναι φιλόδοξοι. Επιδιώκουμε να καταστήσουμε τον Νοέμβριο του 2025 έναν μήνα έντονης τουριστικής κίνησης, μέσα από συγκεκριμένες δράσεις και πλάνα. Η επιτυχία μας τον Οκτώβριο των τελευταίων ετών δείχνει πως μπορούμε να πετύχουμε και να μετατρέψουμε την πόλη σε ένα ολοκληρωμένο τουριστικό προορισμό».
Παράλληλα, ο Υφυπουργός αναφέρθηκε στην αναπτυσσόμενη γαστρονομική ταυτότητα της Λευκωσίας και τη σημασία των πρόσφατων βραβεύσεων: «Το αποψινό βραβείο είναι πάρα πολύ σημαντικό, γιατί πιστοποιείται η Λευκωσία ως μια πόλη που μπορεί κάποιος να απολαύσει μια πολύ συγκεκριμένη γαστρονομική εμπειρία. Είμαστε περήφανοι για την πρόοδο που έχουμε σημειώσει στον τομέα του οινοτουρισμού και των πρώτων υλών μας. Πλέον, η Κύπρος διαθέτει ξεχωριστούς οίνους, οι οποίοι κερδίζουν συνεχώς βραβεία, και διαδρομές που προσελκύουν όλο και περισσότερους επισκέπτες. Παράλληλα, αναπτύσσουμε συνεχώς υποδομές που εμπλουτίζουν τη συνολική εμπειρία του επισκέπτη, ενισχύοντας τα καταλύματα και τις δραστηριότητες στις οινοπαραγωγικές περιοχές μας. Θέλουμε όχι μόνο να διατηρήσουμε το επίπεδο της εμπειρίας, αλλά και να το εξελίξουμε ακόμη περισσότερο».
Τα παραδοσιακά καφενεία και φυσικά τα μπαράκια της πόλης λειτουργούν με τρομερή εξειδίκευση, επαγγελματισμό, με όρεξη για καινοτομία και πειραματισμό, αναζητώντας ποιοτική πρώτη ύλη και έτοιμοι να επανεξετάσουν τους συσχετισμούς της παράδοσης και του εκμοντερνισμού. Στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας, ο καφές στη «Χόβολη» ξαναβρήκε τη θέση που του αρμόζει, τα παραδοσιακά σπιτικά ροφήματα από ποιοτική πρώτη ύλη, όπως η λεμονάδα, πορτοκαλάδα και κιτρομηλάδα αποτελούν βασικά στοιχεία στα μενού της πόλης, ενώ τα τσάι από κυπριακά βότανα ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν τόση εξωστρέφεια και αυτοπεποίθηση ως ελκυστικά ροφήματα της πρωτεύουσας.
Στην υποψηφιότητα επίσης δόθηκε έμφαση στο γεγονός πως το brandy sour τιμήθηκε ευλαβικά, όσο πουθενά αλλού στην καρδιά της πρωτεύουσας, και για το λόγο αυτό το ιστορικό κοκτέιλ ανταμείβει την πόλη και τους ανθρώπους της βάζοντας το δικό του λιθαράκι για τη βράβευση. Η κυπριακή πρώτη ύλη και τα παραδοσιακά ποτά επανεξετάζουν το ρόλο τους σε δημιουργικές συνταγές κοκτέιλ στα μπαρ της πόλης που και αυτά με τη σειρά τους συμβάλουν καταλυτικά στον εμπλουτισμό των γαστρονομικών εμπειριών, στον τομέα των ροφημάτων και ποτών ενώ επίσης οι συνεχείς βραβεύσεις των μπαρ της πόλης ενδυναμώνουν ουσιαστικά την εικόνα και φήμη της πρωτεύουσας ως γαστρονομικό προορισμό στον τομέα ροφημάτων και ποτών.
Αξιοσημείωτη επίσης είναι η επιχειρηματικότητα που αναπτύσσεται στον τομέα, ιδιαίτερα στην παραγωγή και πώληση
συστατικών για συνταγές ποτών, όπως αποξηραμένων φρούτων. Η σχέση των Λευκωσιατών με τη μπύρα εκτείνεται στα βάθη των αιώνων, ως βασικό συστατικό διαπροσωπικών σχέσεων και σύνδεσης ανθρώπων και κοινοτήτων, και φυσικά δεν θα μπορούσε να μην γίνει ειδική μνεία, τόσο για τα τοπικά ζυθοποιεία στο ιστορικό κέντρο, όσο και για τα εξειδικευμένα «μπυράδικα» της πόλης.
Το πρότζεκτ «Στα βήματα της Χόβολης», που οργανώθηκε από την Ιλιάνα Κουλαφέτη και τον Χρήστο Μιχάλαρο μέσω του
προγράμματος «People of Cyprus», αποτελεί μία αναβίωση της κυπριακής παράδοσης γύρω από τον καφέ και τα καφενεία της πόλης.
Η έρευνα και οι προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων που ζουν στην Κύπρο, καθώς και οι ιστορικές αφηγήσεις που έχουν καταγραφεί, αποκαλύπτουν έναν κόσμο γεμάτο συναισθήματα, προκλήσεις και ιστορικές συγκυρίες που συνδέονται άρρηκτα με τα παραδοσιακά καφενεία της Λευκωσίας.
Ιστορικό καφενείο «Χατζησάββα»
Η πρώτη στάση του περιπάτου βρίσκεται στην πλατεία Ελευθερίας, όπου το ιστορικό Καφενείο Χατζησάββα, το οποίο ιδρύθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, υπήρξε σημείο συνάντησης για όλες τις κοινωνικές τάξεις της Λευκωσίας. Το καφενείο προσέφερε την ευκαιρία στους ανθρώπους να ανταλλάξουν ιδέες, να συζητήσουν επαγγελματικά και κοινωνικά θέματα, ενώ η ατμόσφαιρα ενισχυόταν από το Μαγικό Παλάτι, ένα από τα μεγαλύτερα σινεμά της πόλης, που βρισκόταν ακριβώς απέναντί του.
«Καφεκοπτείο Χαραλάμπους»
Εδώ μεταφερόμαστε σε μια διαφορετική εποχή, αυτή του 1910, όταν ο Γεώργιος Χαραλάμπους, ένας άνδρας με επιχειρηματικό δαιμόνιο, άρχισε να παράγει κυπριακό καφέ. Το κατάστημα, με την ιστορία του συνυφασμένη με σημαντικά ιστορικά γεγονότα, όπως η διάσωση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου το 1974, έχει διαγράψει μια πορεία γεμάτη προσφορά στην κυπριακή κοινωνία.
«Καλά Καθούμενα»
Η επόμενη στάση, στα «Καλά Καθούμενα», ιδρύθηκε το 1995 και φέρει τη σφραγίδα της φιλοξενίας και της χαλαρότητας, με μια παραδοσιακή κληματαριά όπου οι πελάτες απολάμβαναν τον κυπριακό καφέ τους. Το όνομα αποτυπώνει αυτή την αίσθηση, συνδυάζοντας την παράδοση με την άνεση της σύγχρονης εποχής.
Τα «Τρία Φανάρια»
Το καφενείο «Τρία Φανάρια», λειτουργεί από το 1952 και έχει φιλοξενήσει πολλές προσωπικότητες της κυπριακής κοινωνίας, όπως ο Μακάριος και ο Κληρίδης. Με ιστορία γεμάτη κοινωνική δράση και κινηματογραφικές αναφορές, το καφενείο παραμένει ένα ζωντανό σύμβολο της Λευκωσίας, που ακόμη και σήμερα η νέα γενιά της οικογένειας Λεμονάρη συνεχίζει την παράδοση.
«7 Κλειδιά»
Στα «7 Κλειδιά», η Zιβανία, το παραδοσιακό κυπριακό ποτό, αποτελεί τον πυρήνα της εμπειρίας, συνδυαζόμενη με τον καφέ και τη ζεστή ατμόσφαιρα του χώρου. Το καφενείο, που άνοιξε το 2019, επικεντρώνεται στην προώθηση κυπριακών προϊόντων, με πάνω από 100 ετικέτες κρασιών και μπυρών, ενώ οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται προάγουν την κυπριακή γαστρονομία.
Καφενείο «Μάγκας» και «Καφενείο 11»
Τα καφενεία «Μάγκας» και «11» φέρουν την ιστορική σημασία της κυπριακής κουλτούρας, προσφέροντας χώρους για κοινωνικοποίηση και επικοινωνία. Το καφενείο «Μάγκας» αποτελεί ένα σύμβολο της αυθεντικής κυπριακής φιλοξενίας, ενώ το «11» συνδυάζει τη σύγχρονη πολιτιστική κίνηση με την παραδοσιακή γεύση του κυπριακού καφέ.
Η πρόσφατη πιστοποίηση της Λευκωσίας από τον Υφυπουργό Τουρισμού της Κύπρου ήταν μια στιγμή σημαντικής αναγνώρισης για την πόλη. Η Λευκωσία αναγνωρίστηκε ως προορισμός που τιμά και αναδεικνύει την παράδοση του καφέ, τα καφενεία και την αυθεντικότητα της κυπριακής κουλτούρας. Στην ομιλία του στο Παλαιό Δημαρχείο, ο Υφυπουργός υπογράμμισε τη σημασία της διατήρησης αυτών των παραδοσιακών χώρων ως μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου.
Η συνολική εμπειρία που προσφέρει η Λευκωσία εκτείνεται και στην επαρχία, με μοναδικές εμπειρίες σε αποστακτήρια παραγωγής οινοπνευμάτων από κυπριακή πρώτη ύλη, καθώς και στα οινοποιεία της επαρχίας. Αναμφισβήτητα, η Λευκωσία είναι μια άκρως «ζωντανή» πόλη και φυσικά, αναπόσπαστο μέρος της αποτελούν εκδηλώσεις, όπως το Cyprus Cocktail Festival και Mediterranean Bar show.
Με αυτή τη διάκριση, η ΕΤΑΠ Λευκωσίας φιλοδοξεί να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των επαγγελματιών του Beverage Experience της πόλης, στοχεύοντας σε ακόμη μεγαλύτερες επιτυχίες.
