by Claire Styliara
Η ανάγκη για στέγαση είναι διαχρονική και παγκόσμια. Από τις μεγάλες μητροπόλεις μέχρι τις απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές, το κόστος κατασκευής, η ταχύτητα ανέγερσης και η ποιότητα των κατοικιών αποτελούν βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Σήμερα, με την αστικοποίηση να αυξάνεται ραγδαία και την κατασκευαστική βιομηχανία να αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως η έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και η αύξηση του κόστους υλικών, οι προκατασκευασμένες κατοικίες φαίνονται να προσφέρουν μια βιώσιμη λύση.
Από τη Βιομηχανική Επανάσταση στη μαζική παραγωγή κατοικιών
Η σύγκριση με τη Βιομηχανική Επανάσταση δεν είναι τυχαία. Όπως η γραμμή παραγωγής του Henry Ford επέτρεψε τη μαζική κατασκευή αυτοκινήτων, καθιστώντας τα πιο προσιτά, έτσι και οι σύγχρονες τεχνικές προκατασκευασμένων κατοικιών στοχεύουν στη μείωση του κόστους και του χρόνου ανέγερσης. Οι παραδοσιακές κατασκευές απαιτούν μήνες ή και χρόνια για να ολοκληρωθούν, ενώ η προκατασκευασμένη διαδικασία επιτρέπει τη συναρμολόγηση ολόκληρων σπιτιών σε εργοστάσια μέσα σε λίγες ώρες.
Το παράδειγμα της BOXABL
Η Boxabl είναι μια αμερικανική εταιρεία που καινοτομεί στον τομέα της προκατασκευασμένης κατοικίας, προσφέροντας αρθρωτές, εργοστασιακά κατασκευασμένες κατοικίες που συναρμολογούνται μέσα σε λίγες ώρες. Ιδρύθηκε το 2017 από τους Paolo Tiramani και Galiano Tiramani και έχει έδρα το Las Vegas.
Η πιο γνωστή πρόταση της εταιρείας είναι το Boxabl Casita, ένα συμπαγές σπίτι 37 τ.μ. που παραδίδεται διπλωμένο και ξεδιπλώνεται στη θέση του μέσα σε μία ημέρα. Οι κατοικίες της Boxabl κατασκευάζονται με ανθεκτικά υλικά, είναι ενεργειακά αποδοτικές και έρχονται πλήρως εξοπλισμένες με ηλεκτρικά, υδραυλικά και HVAC (θέρμανση, εξαερισμό και κλιματισμό).
Η Boxabl στοχεύει να βιομηχανοποιήσει την κατασκευή κατοικιών με τρόπο παρόμοιο με την αυτοκινητοβιομηχανία, μειώνοντας το κόστος και τον χρόνο ανέγερσης. Η εταιρεία έχει συγκεντρώσει τεράστιο ενδιαφέρον από επενδυτές, ενώ το 2021 έγινε γνωστό ότι ο Elon Musk αγόρασε μία Boxabl Casita για να ζει σε αυτήν στο Τέξας. Μέχρι σήμερα, η εταιρεία έχει χιλιάδες παραγγελίες και συνεχίζει να επεκτείνεται, φιλοδοξώντας να φέρει επανάσταση στον κατασκευαστικό κλάδο.
Η παγκόσμια αγορά προκατασκευασμένων κατοικιών
Η αγορά των προκατασκευασμένων κατοικιών βρίσκεται σε συνεχή άνοδο. Σύμφωνα με έρευνες, η αγορά αυτή αναμένεται να ξεπεράσει τα 22 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2028, σημειώνοντας σημαντική ανάπτυξη χάρη στην αύξηση της ζήτησης για προσιτή και βιώσιμη στέγαση.
Οι μεγαλύτερες αγορές για προκατασκευασμένα σπίτια περιλαμβάνουν:
• Τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η έλλειψη κατοικιών σε προσιτές τιμές έχει οδηγήσει στην αυξημένη ζήτηση προκατασκευασμένων λύσεων.
• Την Ευρώπη, όπου οι αυστηροί κανονισμοί για ενεργειακή απόδοση και βιωσιμότητα ενισχύουν την ανάπτυξη της βιομηχανίας.
• Την Κίνα και την Ινδία, όπου οι ταχύτατα αναπτυσσόμενες πόλεις αναζητούν λύσεις για να καλύψουν τις ανάγκες στέγασης εκατομμυρίων ανθρώπων.
Ο ρόλος των εξαγωγών και των επενδύσεων
Η βιομηχανία των προκατασκευασμένων κατοικιών προσφέρει τεράστιες εξαγωγικές ευκαιρίες. Οι χώρες με ισχυρή παραγωγική βάση και πρόσβαση σε καινοτόμα υλικά, όπως οι σκανδιναβικές χώρες και η Γερμανία, ήδη κυριαρχούν στην αγορά, εξάγοντας έτοιμες κατοικίες σε χώρες όπου υπάρχει έλλειψη τοπικής παραγωγής.
Ταυτόχρονα, μεγάλες επενδύσεις κατευθύνονται προς αυτή την αγορά. Η BOXABL, για παράδειγμα, έχει ήδη συγκεντρώσει χρηματοδότηση από επενδυτές όπως η D.R. Horton, μία από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες κατοικιών στις ΗΠΑ. Παράλληλα, startup εταιρείες στον χώρο προσελκύουν κεφάλαια venture capital, ποντάροντας στο μέλλον της μαζικής, οικονομικά αποδοτικής κατασκευής κατοικιών.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ακόμη αντιπροσώπευση ή διανομή των προϊόντων της, αλλά φήμες λένε πως αναζητά διακαώς συνεργάτη…
Προκλήσεις και προοπτικές
Παρότι η προκατασκευασμένη κατοικία φαίνεται να είναι το μέλλον της στέγασης, δεν λείπουν οι προκλήσεις:
• Ρυθμιστικά εμπόδια: Πολλές χώρες έχουν αυστηρούς οικοδομικούς κανονισμούς που δεν συμβαδίζουν με τις νέες τεχνολογίες προκατασκευασμένων κατοικιών.
• Επιφυλακτικότητα των καταναλωτών: Οι παραδοσιακές αντιλήψεις για το τι σημαίνει «καλή κατασκευή» παραμένουν και χρειάζεται εκπαίδευση της αγοράς για να αλλάξουν.
• Κόστος μεταφοράς: Αν και οι κατοικίες μπορούν να κατασκευαστούν γρήγορα και φθηνά, η μεταφορά τους παραμένει μια δαπανηρή διαδικασία, ιδιαίτερα για διεθνείς εξαγωγές.
Παρόλα αυτά, οι τάσεις δείχνουν ότι η αγορά κινείται αμετάκλητα προς μια νέα εποχή στη στέγαση. Η μαζική παραγωγή κατοικιών μπορεί να προσφέρει λύσεις όχι μόνο σε αναπτυγμένες οικονομίες αλλά και σε περιοχές με σοβαρά στεγαστικά προβλήματα.
Η νέα εποχή στη στέγαση είναι εδώ
Η προκατασκευασμένη κατοικία φέρνει μια νέα βιομηχανική επανάσταση στην κατασκευή κατοικιών, προσφέροντας ταχύτητα, οικονομία και προσιτή στέγαση για όλους. Με επενδύσεις που αυξάνονται, νέες αγορές που ανοίγονται και την τεχνολογία να εξελίσσεται, η διεθνής αγορά στέγασης βρίσκεται σε σημείο καμπής. Η επόμενη δεκαετία θα είναι καθοριστική για τη βιομηχανία, και οι χώρες που θα αγκαλιάσουν αυτή τη νέα μορφή κατασκευής είναι πιθανό να πρωταγωνιστήσουν στο μέλλον της παγκόσμιας στέγασης.
