Η τάση είναι ξεκάθαρη: όλο και περισσότεροι καταναλωτές στην Ευρώπη στρέφονται προς προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, εμπιστευόμενοι τις αλυσίδες λιανεμπορίου όχι μόνο για τις τιμές τους αλλά και για την ποιότητα που προσφέρουν. Τα στοιχεία της NielsenIQ για το 2024 έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι τα private label προϊόντα συνεχίζουν να κερδίζουν έδαφος, καταγράφοντας αύξηση μεριδίου κατά +0,11% σε σχέση με το 2023.
Μία Ευρώπη που ψηφίζει ιδιωτική ετικέτα
Σε δείγμα 17 ευρωπαϊκών χωρών, οι 9 παρουσίασαν αύξηση στο μερίδιο αγοράς των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Ιδιαίτερη δυναμική παρουσιάζουν οι χώρες της Νότιας Ευρώπης, με:
-
Ισπανία: +1,2% (πρωταθλήτρια ανόδου)
-
Τσεχία: +0,5%
-
Πορτογαλία: +0,4%
Η Ελβετία παραμένει σταθερά η χώρα με το μεγαλύτερο μερίδιο ιδιωτικής ετικέτας στην Ευρώπη: 52%, γεγονός που την καθιστά τη μοναδική χώρα με ποσοστό άνω του 50%.
Στο σύνολο, 10 ευρωπαϊκές χώρες έχουν ιδιωτική ετικέτα με μερίδιο άνω του 30%, ενώ 5 χώρες ξεπερνούν το 40%, αποδεικνύοντας την ισχυρή και ώριμη παρουσία των private label προϊόντων στις καταναλωτικές συνήθειες.
Οι αγορές-κλειδιά: Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία
Η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, δύο από τις ισχυρότερες αγορές στην Ευρώπη, καταγράφουν επίσης αυξημένα ποσοστά. Η μεγαλύτερη άνοδος σε αυτές τις χώρες εντοπίζεται στις κατηγορίες των ξηρών τροφίμων (Ambient Food) και αλκοολούχων ποτών.
Βορράς και Νότος: διαφορετικές δυναμικές
Οι βόρειες χώρες, όπως το Βέλγιο και οι Κάτω Χώρες, παρουσίασαν ελαφρά πτώση (-0,3%), αν και επιμέρους κατηγορίες όπως η Υγεία, τα αλμυρά σνακ και τα αλκοολούχα ποτά σημείωσαν άνοδο.
Αντίθετα, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (+0,3%) και οι Νότιες δείχνουν καθαρή ανάπτυξη, με κατηγορίες όπως τα κατεψυγμένα τρόφιμα να κυριαρχούν, ειδικά στην Ισπανία και την Πορτογαλία (+2% στην κατηγορία των frozen).
Οι Σκανδιναβικές χώρες, αντίθετα, παρουσιάζουν σχεδόν στασιμότητα, με μείωση -0,04% κυρίως στις κατηγορίες χαρτικών και αλκοολούχων ποτών, αλλά θετική πορεία στα προϊόντα υγειονομικής φροντίδας.
Τι αγοράζει ο Ευρωπαίος καταναλωτής;
Οι τρεις βασικές κατηγορίες με το υψηλότερο μερίδιο ιδιωτικής ετικέτας:
-
Ξηρά τρόφιμα (Ambient Food)
-
Σνακ και γλυκίσματα (Confectionery & Snacks)
-
Ευπαθή προϊόντα (Perishable Food)
Το μέσο μερίδιο αξίας αυτών των κατηγοριών ανέρχεται στο 46,8%, με τη συνολική τους αξία να φτάνει τα 221 δισ. ευρώ. Μάλιστα, σε σύγκριση με το 2023, τα προϊόντα private label κέρδισαν 9,5 δισ. ευρώ σε επιπλέον πωλήσεις.
Τι είναι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας;
Τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας είναι προϊόντα που διατίθενται με την επωνυμία του ίδιου του λιανέμπορου ή με αποκλειστικά δικές του σειρές. Μπορεί να πρόκειται για τη βασική επωνυμία του καταστήματος ή για κάποιο sub-brand, ειδικά σχεδιασμένο να λειτουργεί ανταγωνιστικά απέναντι στις καθιερωμένες μάρκες.
Καλύπτουν πλήθος κατηγοριών: από τρόφιμα και καλλυντικά μέχρι είδη καθαρισμού, είδη προσωπικής υγιεινής, pet food και προϊόντα DIY.
Γιατί τα private label προϊόντα κερδίζουν την εμπιστοσύνη του καταναλωτή;
Τα πλεονεκτήματα είναι πολλά:
-
Καλύτερη τιμή: Συχνά προσφέρουν εξοικονόμηση χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα.
-
Ποιότητα με υπογραφή: Ο λιανέμπορος διασφαλίζει ότι τα προϊόντα καλύπτουν τις ποιοτικές του προδιαγραφές.
-
Καινοτομία: Πολλά προϊόντα private label ενσωματώνουν τάσεις όπως bio, vegan, οικολογικά υλικά κ.ά.
-
Πιστότητα καταναλωτών: Η εμπιστοσύνη χτίζεται μέσα από την εμπειρία του πελάτη στο ράφι.
Ποιος κατασκευάζει τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας;
Οι παραγωγοί των προϊόντων private label συνήθως εντάσσονται σε τρεις κατηγορίες:
-
Μεγάλες βιομηχανίες που παράγουν και δικές τους μάρκες και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
-
Μικρές/μεσαίες επιχειρήσεις, εξειδικευμένες στην παραγωγή μόνο ιδιωτικής ετικέτας.
-
Αλυσίδες λιανεμπορίου και συνεταιρισμοί, που διαθέτουν δικά τους εργοστάσια και παράγουν τα προϊόντα για τα ράφια τους.
Η Ευρώπη οδηγεί την παγκόσμια στροφή στην ιδιωτική ετικέτα
Τα νούμερα επιβεβαιώνουν πως η ιδιωτική ετικέτα δεν αποτελεί πλέον «λύση ανάγκης» αλλά μια συνειδητή επιλογή ποιότητας και τιμής. Η ανάπτυξή της είναι στρατηγική για τους λιανέμπορους, που διεκδικούν μερίδιο όχι μόνο στο ράφι αλλά και στη συνείδηση του καταναλωτή.
Το 2024 υπήρξε μια ακόμη χρονιά που εδραίωσε την Ευρώπη ως την πιο ώριμη αγορά ιδιωτικής ετικέτας παγκοσμίως. Και όλα δείχνουν πως το 2025 θα είναι ακόμα πιο ισχυρό για τη “no name” επανάσταση.
Η εικόνα στην Ελλάδα: Ιδιωτική ετικέτα με ελληνική ταυτότητα
Στην Ελλάδα, η αγορά ιδιωτικής ετικέτας ακολουθεί σταθερά ανοδική πορεία, ενισχυόμενη τόσο από την αυξανόμενη τιμοευαισθησία των καταναλωτών όσο και από τη στρατηγική πολλών μεγάλων αλυσίδων να επενδύσουν σε προϊόντα με προστιθέμενη αξία και εγχώρια προέλευση.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της NielsenIQ, το μερίδιο αγοράς της ιδιωτικής ετικέτας στην Ελλάδα φτάνει το 29%, με τάσεις περαιτέρω ενίσχυσης. Κατά την περίοδο 2023–2024, η αύξηση ήταν αισθητή κυρίως σε κατηγορίες όπως:
-
Βασικά τρόφιμα (όσπρια, ρύζι, αλεύρι, γάλα εβαπορέ)
-
Κατεψυγμένα προϊόντα (λαχανικά, πίτες, ψάρια)
-
Οικιακά απορρυπαντικά
-
Χαρτικά
-
Προϊόντα προσωπικής υγιεινής
Η πανδημία, η ενεργειακή κρίση και οι πληθωριστικές πιέσεις που ακολούθησαν, ενίσχυσαν ακόμη περισσότερο το κύμα στροφής προς τις ετικέτες των σούπερ μάρκετ. Ωστόσο, πλέον το φαινόμενο αυτό δεν είναι απλώς «λύση ανάγκης». Οι Έλληνες καταναλωτές εμπιστεύονται ολοένα και περισσότερο τα private label brands, αναγνωρίζοντας τη σχέση ποιότητας-τιμής, την τοπική παραγωγή και τις καινοτόμες συνθέσεις (π.χ. bio, vegan, clean label).
Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ που οδηγούν την τάση
Οι μεγαλύτερες αλυσίδες στην Ελλάδα –όπως Σκλαβενίτης, AB Βασιλόπουλος, My Market, Μασούτης, Lidl και Γαλαξίας– έχουν αναπτύξει πολύπλευρες σειρές ιδιωτικής ετικέτας. Πολλές από αυτές περιλαμβάνουν προϊόντα ελληνικής προέλευσης, συνεργασίες με τοπικούς παραγωγούς, ή εξειδικευμένες θεματικές γραμμές (π.χ. AB You & Bio, Lidl Deluxe, προϊόντα με ΠΓΕ/ΠΟΠ).
Ο Μασούτης, για παράδειγμα, έχει επενδύσει σε ετικέτες που ενσωματώνουν τοπικές πρώτες ύλες από τη Βόρεια Ελλάδα, ενώ η AB και η Lidl διαθέτουν εκτεταμένες bio σειρές με έντονη παρουσία ελληνικών προϊόντων. Τα My Market έχουν αναπτύξει τη δική τους σειρά προϊόντων με έμφαση στη value for money προσέγγιση, καλύπτοντας τόσο βασικές όσο και πιο premium ανάγκες.
Η εγχώρια παραγωγή πίσω από την ιδιωτική ετικέτα
Σημαντικό ποσοστό των private label προϊόντων στην Ελλάδα παράγεται από ελληνικές βιομηχανίες τροφίμων και καταναλωτικών ειδών, οι οποίες επωφελούνται από αυτή τη συνεργασία για να διατηρήσουν ή να αυξήσουν την παραγωγή και την εξαγωγική τους δυνατότητα. Ενδεικτικά, πολλές από τις ελληνικές εταιρείες που συμμετέχουν κάθε χρόνο στην έκθεση PLMA στο Άμστερνταμ, έχουν ισχυρή παρουσία ως private label παραγωγοί για την εγχώρια αλλά και τη διεθνή αγορά.
Η στροφή των ίδιων των παραγωγών στην εξειδίκευση και την ανάπτυξη προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αποτελεί στρατηγική επιλογή, ειδικά σε ένα περιβάλλον που απαιτεί ευελιξία, ανταγωνιστική τιμολόγηση και προσαρμοσμένες λύσεις για κάθε αλυσίδα.
Η Ελλάδα ακολουθεί την ευρωπαϊκή τροχιά
Η ελληνική αγορά ιδιωτικής ετικέτας δεν είναι πια “φτωχός συγγενής” των επώνυμων brands. Οι καταναλωτές αναζητούν περισσότερη αξία, διαφάνεια, και ποιότητα – και η private label έρχεται να καλύψει αυτό το κενό. Η εξοικείωση του καταναλωτή με τις σειρές ιδιωτικής ετικέτας και η αύξηση της εμπιστοσύνης προς τα ελληνικά σούπερ μάρκετ, δημιουργούν τις ιδανικές προϋποθέσεις για μια ακόμα πιο δυναμική πορεία τα επόμενα χρόνια.
Με τα βλέμματα στραμμένα στις εξελίξεις της διεθνούς αγοράς, τις νέες καινοτομίες στον τομέα των υλικών συσκευασίας, των clean labels και της βιωσιμότητας, η ιδιωτική ετικέτα στην Ελλάδα εξελίσσεται σε πυλώνα στρατηγικής ανάπτυξης – τόσο για τους λιανεμπόρους όσο και για την ελληνική μεταποίηση.
