Ο τουρισμός, η «βαριά βιομηχανία» της Ελλάδας, βρίσκεται πλέον ενώπιον ενός επιτακτικού ερωτήματος: μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται χωρίς να υπονομεύει το φυσικό και πολιτιστικό του κεφάλαιο; Ήρθε η ώρα η Ελλάδα να εξάγει όχι μόνο φιλοξενία αλλά και στρατηγικές βιωσιμότητας.

Από μαζικός τουρισμός σε στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης

Το φαινόμενο του μαζικού τουρισμού έχει διογκωθεί εκρηκτικά τα τελευταία χρόνια, με περισσότερους από 300 εκατομμύρια τουρίστες να καταγράφονται μόνο στο πρώτο τρίμηνο του 2025. Παράλληλα, οι αεροπορικές εκπομπές αυξάνονται, συνεισφέροντας 8% στις παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα. Και όμως, ο τουρισμός είναι και εργαλείο διατήρησης της βιοποικιλότητας, εφόσον σχεδιαστεί με υπευθυνότητα.

SDG 8: Ποιοτική εργασία και τοπική ανάπτυξη

Η Στρατηγική Βιώσιμου Τουρισμού (Target 8.9 των Ηνωμένων Εθνών) υπογραμμίζει τη σημασία του τουρισμού ως μοχλού τοπικής οικονομικής ανάπτυξης. Καινοτόμες startups όπως η Viatu δημιουργούν πλατφόρμες για κρατήσεις που ενσωματώνουν κριτήρια βιωσιμότητας, συνεργάζονται με τοπικούς παρόχους και διασφαλίζουν ότι τα έσοδα μένουν στην κοινότητα.

SDG 12: Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή

Η αποσύνδεση της τουριστικής ανάπτυξης από την υπερκατανάλωση είναι το ζητούμενο. Πλατφόρμες όπως η Kijani Supplies από την Κένυα βοηθούν ξενοδοχεία να προμηθεύονται μόνο eco-friendly προϊόντα, ενώ η Flycup αντικαθιστά τα πλαστικά με έξυπνα, επαναχρησιμοποιούμενα σκεύη σε τουριστικά hot spots.

SDG 7 & SDG 13: Ενέργεια και κλιματική δράση

Η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας είναι επιτακτική. Νέες τεχνολογίες, όπως τα κεραμίδια με ενσωματωμένα φωτοβολταϊκά της ιταλικής Dyaqua, καθιστούν τη χρήση ΑΠΕ δυνατή ακόμη και σε παραδοσιακά κτίρια. Την ίδια στιγμή, startups όπως η Lightship δίνουν νέα πνοή στις τροχοβίλες με 100% ηλεκτρικά μοντέλα και δυνατότητα αυτόνομης διαμονής έως και για μία εβδομάδα.

Στον τομέα των μεταφορών, που ευθύνεται για το μεγαλύτερο ποσοστό εκπομπών στον τουρισμό, πρωτοβουλίες όπως της Hurtigruten για πλοία μηδενικών ρύπων και της Metafuels για βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα δείχνουν τον δρόμο.

SDG 14: Ζωή κάτω από το νερό – Τουρισμός & θάλασσα

Με 80% του τουρισμού να αφορά παράκτιες περιοχές, η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι κρίσιμη. Η Cosma χρησιμοποιεί AI και υποβρύχια drones για χαρτογράφηση βυθών, ενώ τεχνολογίες όπως αυτές της Kumulus, που μετατρέπουν τον αέρα σε πόσιμο νερό, μειώνουν τις ανάγκες για πλαστικά μπουκάλια σε τουριστικές μονάδες.

Η ελληνική πρόκληση: Από παραλήπτης σε εξαγωγέα καλών πρακτικών

Η Ελλάδα έχει μπροστά της μια χρυσή ευκαιρία: να περάσει από την άμυνα των επιπτώσεων του τουρισμού, στην επίθεση της καινοτομίας και της εξαγώγιμης γνώσης. Μέσω στρατηγικών επενδύσεων σε έξυπνες τεχνολογίες, βιώσιμες υποδομές και τοπικά οικοσυστήματα επιχειρηματικότητας, μπορεί να εξελιχθεί σε παγκόσμιο πρότυπο βιώσιμου τουρισμού.

Το ερώτημα δεν είναι πια «αν» ο τουρισμός μπορεί να γίνει βιώσιμος. Το ερώτημα είναι ποιος θα το πετύχει πρώτος και θα το εξάγει με επιτυχία.

FYI :

Το SDG είναι τα αρχικά των λέξεων Sustainable Development Goals, δηλαδή Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Πρόκειται για ένα παγκόσμιο σχέδιο δράσης που υιοθετήθηκε το 2015 από τα Ηνωμένα Έθνη, με στόχο τη δημιουργία ενός πιο δίκαιου, βιώσιμου και ευημερούντος κόσμου έως το 2030. Συνολικά υπάρχουν 17 στόχοι και καλύπτουν όλους τους τομείς: από την εξάλειψη της φτώχειας και την ποιοτική εκπαίδευση, μέχρι τη δράση για το κλίμα, τη βιώσιμη ενέργεια, την ισότητα των φύλων και την υπεύθυνη κατανάλωση.

Μερικά παραδείγματα SDGs:

• SDG 1: Μηδενική φτώχεια

• SDG 5: Ισότητα των φύλων

• SDG 7: Καθαρή και προσιτή ενέργεια

• SDG 8: Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη

• SDG 12: Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή

• SDG 13: Δράση για το κλίμα

• SDG 14: Ζωή κάτω από το νερό

Κάθε στόχος έχει επιμέρους υποστόχους και δείκτες, ώστε να μετράται η πρόοδος κάθε χώρας. Είναι ένας «χάρτης πορείας» για κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, οργανισμούς και πολίτες σε όλο τον κόσμο.