Έντονή ανησυχία έχει προκαλέσει η απόφαση της Ινδίας να απαγορεύσει τις εξαγωγές ρυζιού (εξαιρώντας το Μπασμάτι) με στόχο να περιορίσει τον πληθωρισμό, εντείνοντας έτσι τους φόβους για περαιτέρω αυξήσεις στις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων λίγες μέρες αφότου οι τιμές του σιταριού και του καλαμποκιού ανέβηκαν λόγω του τερματισμού μιας βασικής συμφωνίας σιτηρών από πλευράς της Ρωσίας.
Η άμεση απαγόρευση, που επιβλήθηκε μετά τις έντονες βροχοπτώσεις που έπληξαν τις εγχώριες καλλιέργειες, έρχεται μετά την αποτυχημένη πολιτική όπου επιβάλλονταν δασμός της τάξεως του 20% στις διεθνείς εξαγωγές για τον περιορισμό της εξωτερικής ζήτησης, η οποία όμως εκτινάχθηκε στα ύψη μετά τις ακραίες κλιματικές συνθήκες που έπληξαν την παραγωγή ρυζιού σε άλλες χώρες παραγωγούς.
Η Ινδία ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ρυζιού στον κόσμο, αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 40% της παγκόσμιας προσφοράς. Ενώ η απαγόρευση δεν ισχύει για το υψηλότερης ποιότητας ρύζι μπασμάτι – την πιο γνωστή ποικιλία της Ινδίας – το λευκό ρύζι non-basmati αντιπροσωπεύει περίπου το 25% των εξαγωγών.
Οι διεθνείς πωλήσεις ινδικού ρυζιού έχουν αυξηθεί κατά 35% το τρέχον έτος έως τον Ιούνιο, συμβάλλοντας σε άνοδο 3% στις εγχώριες τιμές μόνο για τον περασμένο μήνα. Οι άνθρωποι στην Ινδία πληρώνουν 11,5% περισσότερο για το ρύζι από ό,τι πριν από ένα χρόνο, σύμφωνα με το υπουργείο καταναλωτών, τροφίμων και δημόσιας διανομής.
Η Ινδία προσπαθεί να ανακόψει την αλματώδη άνοδο των τιμών και να αποτρέψει εκτεταμένες ελλείψεις στην εσωτερική αγορά της. Αυτό σημαίνει νέο χτύπημα στην αγροτική αγορά, την ώρα που η τιμή σιταριού παίρνει ξανά την ανιούσα με άνοδο περίπου 11% στη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας, μετά την αποχώρηση της Ρωσίας από την πρωτοβουλία για τις εξαγωγές σιτηρών της Μαύρης Θάλασσας ενώ και οι τιμές πολλών λαχανικών και γενικότερα τροφίμων έχουν «χτυπήσει κόκκινο».
Να σημειωθεί ότι η Ασία μόνο καταναλώνει το 90% της παγκόσμιας προσφοράς. «Κορυφαίοι προορισμοί του ινδικού ρυζιού είναι μεταξύ άλλων το Μπαγκλαντές, η Κίνα, το Μπενίν και το Νεπάλ, καθώς και άλλες χώρες της Αφρικής», όπως αναφέρουν αναλυτές της Gro Intelligence.
Η ινδική κυβέρνηση από την πλευρά της δήλωσε πως η απαγόρευση, που ξεκίνησε από τις 20 Ιουλίου «θα διασφαλίσει επαρκή διαθεσιμότητα λευκού ρυζιού που δεν είναι Μπασμάτι στην ινδική αγορά και θα οδηγήσει σε μείωση των τιμών για τους εγχώριους καταναλωτές».
Oι υπόλοιποι μεγάλοι παραγωγοί, όπως Ταϊλάνδη, Βιετνάμ και Πακιστάν αφενώς δεν είναι σε θέση να καλύψουν τις ελλείψεις αυτή τη στιγμή και αφετέρου αυτή η τροποποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας θα προκαλέσει έντονες διακυμάνσεις στις τιμές.
Εκτός από το ρύζι, του οποίου η τιμή βρίσκεται σε υψηλό δεκαετίας και έχει αυξηθεί περισσότερο από 11% τους τελευταίους 12 μήνες, η τιμή ντομάτας έχει κάνει ένα άλμα 700% από τον Ιανουάριο έως σήμερα, φθάνοντας τις 178 ρουπίες το κιλό (2,20 δολάρια) από 22 ρουπίες στις αρχές του έτους. Αυτό σημαίνει ότι έχει μετατραπεί σε προϊόν πολυτελείας, ξεπερνώντας ακόμη και την τιμή της βενζίνης που ανέρχεται στις 96 ρουπίες το λίτρο, την ώρα που αποτελεί τη βάση της ινδικής μαγειρικής.
Πρόβλημα με την αποχώρηση της Ρωσίας
Οι προμήθειες τροφίμων σε όλο τον κόσμο έχουν επηρεαστεί από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο οποίος έχει αυξήσει τις τιμές των βασικών προϊόντων και των σιτηρών παγκοσμίως, ενώ η πρόσφατη απόφαση της Ρωσίας να αποσυρθεί από την εδώ και χρόνια συμφωνία η οποία εγγυάται την ασφαλή διέλευση των πλοίων που μεταφέρουν δημητριακά στη Μαύρη Θάλασσα, έχει προκαλέσει νέες ανησυχίες.
Πριν από την κίνηση του Κρεμλίνου, η τιμή των σιτηρών είχε μειωθεί περισσότερο από το ένα τρίτο (35%), ενώ η τιμή του σιταριού είχε υποχωρήσει 14% από τον Ιανουάριο. Παράλληλα και οι τιμές του καλαμποκιού ήταν 20% χαμηλότερες.
Οι ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί επιπλέον 250 εκατομμύρια δολάρια για να δημιουργήσουν και να επεκτείνουν άλλες διαδρομές ώστε να μπορούν τα ουκρανικά σιτηρά να φύγουν από τη χώρα, αλλά το ρωσικό υπουργείο Άμυνας άφησε να εννοηθεί πως οποιοδήποτε πλοίο φεύγει από ουκρανικό λιμάνι θα είναι νόμιμος στρατιωτικός στόχος.
Η διακοπή των εξαγωγών σιτηρών της Ουκρανίας έρχεται σε κακό timing καθώς σημαντικές αναπτυσσόμενες περιοχές στις ΗΠΑ έχουν πληγεί από ασυνήθιστα ζεστό καιρό και έλλειψη βροχοπτώσεων, οδηγώντας σε μείωση των προβλέψεων για τη συγκομιδή σιταριού στη χώρα, με τα αποθέματα να εκτιμάται ότι θα πέφτουν σε χαμηλό 16 ετών.
