Η Ινδία υπερασπίστηκε την απόφασή της να απαγορεύσει τις εξαγωγές σιταριού μετά την κριτική ότι θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση του παγκόσμιου εφοδιασμού τροφίμων στον απόηχο του πολέμου στην Ουκρανία.
«Αν όλοι αρχίσουν να επιβάλλουν περιορισμούς στις εξαγωγές… αυτό θα επιδεινώσει την κρίση», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Τροφίμων και Γεωργίας Τζεμ Οζντεμίρ μετά την ανακοίνωση της απαγόρευσης τον Μάιο.
Ωστόσο, ο υπουργός Εμπορίου της Ινδίας, Piyush Goyal, λέει ότι η απαγόρευση των εξαγωγών δεν πρέπει να επηρεάσει τις παγκόσμιες αγορές επειδή δεν είναι σημαντικός εξαγωγέας σιταριού.
Ποιος ήταν λοιπόν ο αντίκτυπος της κίνησης της Ινδίας;
Παγκόσμια αύξηση της τιμής του σιταριού
Η απαγόρευση της Ινδίας ανακοινώθηκε στις 13 Μαΐου, αφού ο υπερβολικά ζεστός καιρός επηρέασε την καλλιέργεια σιταριού, εκτοξεύοντας τις τοπικές τιμές στα ύψη.
Μολονότι η Ινδία δεν είναι σημαντικός εξαγωγέας σιταριού, η κίνηση προκάλεσε αναστάτωση στις παγκόσμιες αγορές με τον δείκτη αναφοράς του Σικάγου να αυξάνεται κατά σχεδόν 6%.
Οι τιμές ορισμένων από τα κύρια είδη σιταριού αυξήθηκαν για αρκετές ημέρες, κορυφώνοντας στις 17 έως τις 18 Μαΐου.
Οι τιμές του σιταριού είχαν αυξηθεί τον Μάρτιο και τον Απρίλιο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όπως και οι τιμές άλλων τροφίμων.
Η αναστάτωση που προκλήθηκε από τον πόλεμο σημαίνει ότι εκατομμύρια τόνοι σιταριού δεν μπόρεσαν να εγκαταλείψουν την Ουκρανία, η οποία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς στον κόσμο.
Η Kelly Goughary, της ομάδας έρευνας γεωργικών δεδομένων Gro Intelligence, εξηγεί ότι η απαγόρευση της Ινδίας οδήγησε σε περαιτέρω άνοδο των τιμών επειδή «οι παγκόσμιοι αγοραστές εξαρτώνταν από τις προμήθειες από την Ινδία μετά την πτώση των εξαγωγών από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας».
Ποιος επηρεάστηκε από την απαγόρευση της Ινδίας;
Η Ινδία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός σιταριού στον κόσμο, αλλά αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 1% του παγκόσμιου εμπορίου σιταριού. Κρατάει πολλά από αυτά για να παρέχει επιδοτούμενη τροφή στους φτωχούς.
Αλλά λίγο πριν ανακοινώσει την απαγόρευση, η Ινδία στόχευε να ενισχύσει τις εξαγωγές στέλνοντας φέτος 10 εκατομμύρια τόνους σιταριού – σε σύγκριση με μόλις δύο εκατομμύρια πέρυσι.
Προσέφερε προμήθειες σε νέες αγορές στην Ασία και την Αφρική, και ακόμη και μετά την απαγόρευση, αρκετές χώρες δήλωσαν ότι ήταν σε επαφή με την Ινδία για να συνεχίσουν τις εξαγωγές.
Η Ινδία λέει ότι ορισμένες χώρες θα εξακολουθούν να λαμβάνουν εξαγωγές σιταριού και ότι θα “συνεχίσει να βοηθά τους γείτονες στην ώρα της ανάγκης”.
Οι κορυφαίες εξαγωγικές αγορές της είναι το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ και η Σρι Λάνκα – καθώς και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ).
Το 2019-2020, η Σρι Λάνκα και τα ΗΑΕ εισήγαγαν περισσότερο από το 50% του σιταριού τους από την Ινδία, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Οικονομικής Πολυπλοκότητας (OEC), και το Νεπάλ εισήγαγε περισσότερο από το 90%.
Δεν είναι ακόμη σαφές εάν αυτές οι χώρες θα εξακολουθήσουν να λαμβάνουν ινδικό σιτάρι στο πλαίσιο των υφιστάμενων συμβάσεων ή θα λαμβάνουν προμήθειες στο πλαίσιο μελλοντικών συμφωνιών.
Ωστόσο, η Αίγυπτος λέει ότι οι κρατικές αγορές ινδικού σιταριού θα συνεχιστούν. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς σιταριού παγκοσμίως.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κάλεσε την Ινδία να επανεξετάσει την απαγόρευση των εξαγωγών, λέγοντας ότι θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην άμβλυνση της τρέχουσας κρίσης εφοδιασμού σιταριού για τις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Κακοκαιρία και τιμές λιπασμάτων
Εκτός από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο καιρός είχε αντίκτυπο σε ορισμένες μεγάλες χώρες εξαγωγής σιταριού.
«Η ξηρασία, οι πλημμύρες και τα κύματα καύσωνα απειλούν τις καλλιέργειες ορισμένων άλλων μεγάλων παραγωγών [ΗΠΑ, Καναδά και Γαλλία]», λέει η Kelly Goughary της Gro Intelligence.
Η παγκόσμια παραγωγή σίτου για την περίοδο 2022-23 θα είναι η χαμηλότερη των τελευταίων τεσσάρων ετών και τα παγκόσμια αποθέματα σιταριού προβλέπεται να είναι στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και έξι χρόνια, σύμφωνα με έκθεση της αμερικανικής κυβέρνησης .
Η Gro Intelligence επισημαίνει επίσης ότι οι παγκόσμιες τιμές των λιπασμάτων έχουν τριπλασιαστεί τον περασμένο χρόνο, κινδυνεύοντας με «σημαντικές» μειώσεις στις αποδόσεις των καλλιεργειών φέτος.
Εκτιμά ότι αυτό – μαζί με άλλους παράγοντες – σημαίνει ότι τα παγκόσμια αποθέματα σίτου έχουν πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο από την οικονομική κρίση του 2008.
Η Κίνα – ο μεγαλύτερος παραγωγός σιταριού στον κόσμο για τον τεράστιο πληθυσμό της – δήλωσε τον Μάρτιο ότι η χειμερινή της καλλιέργεια θα μπορούσε να είναι η “χειρότερη στην ιστορία” λόγω των έντονων βροχοπτώσεων το 2021.
Υπάρχει ακόμη αβεβαιότητα σχετικά με την πραγματική κατάσταση της συγκομιδής και εάν θα επηρεαστεί άσχημα ή όχι.
Αλλά αν είναι, η Κίνα μπορεί να θέλει να αγοράσει στις παγκόσμιες αγορές για να αυξήσει τα αποθέματά της, συσφίγγοντας περαιτέρω τις παγκόσμιες προμήθειες και ωθώντας τις τιμές.
